خداوند
ﻃﺒﻖ اﺻﻮل، اﻋﻀﺎ اﺟﺎزه دارﻧﺪ آنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﻨﺪﺧﺪاوﻧﺪ را ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺑﺎ ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ذﻫﻦ ﺑﺮاى او ﻣﺘﺼﻮر ﺷﺪهاﻧﺪ. اﻟﺒﺘﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭼﻨﺪ وﻳﮋﮔﻰ اﺳﺎﺳﻰ ﺑﺮاى ﺧﺪاوﻧﺪ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ، ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﻋﺎﺷﻖ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ اﺧﺘﻴﺎر و درک ﺧﻮد ﺧﺪا را ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﺪ و ﺗﺠﺴﻢ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺧﺪاﻳﻰ ﻛﻪ اﻋﻀﺎ در ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ آن ﺑﺎور دارﻧﺪ در ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻰﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﻴﺴﺖ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ درک ﻣﺨﻠﻮﻗﺶ اﺳﺖ. راﺑﻄﻪ ﺧﺎﻟﻖ و ﻣﺨﻠﻮق ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻣﻰﺷﻮد؛ ﺑﻪ ﺟﺎى اینکه ﻣﺎ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﺧﻠﻖ ﻛﺮده ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮرات واواﻣﺮش ﺑﭙﺮدازﻳﻢ در ﺗﻮﻫﻤﺎت ﺧﻮد ﻣﻮﺟﻮدى ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا ﺧﻠﻖ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ و ﺑﺮاﻳﺶ ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻰﻫﺎﻳﻰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه و او را ﻣﻰﭘﺮﺳﺘﻴﻢ. ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﺑﺎ دوران ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ و ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﻰ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺧﺪا را ﺑﻪ ﻣﻴﻞ ﺧﻮد ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺠﺴﻤﻪ و ﺑﺖ در ﻣﻰآوردﻧﺪ وﻟﻰ اﻣﺮوزه ﻣﺎ ﻃﺒﻖ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ، ﻫﺮ یک در ذﻫﻦ ﺧﻮد ﺑﺘﻰ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻳﻢ و آن را ﻧﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ و ﻧﻪ ﻋﺒﺎدت، ﺑﻠﻜﻪ در ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻰﺑﺮﻳﻢ. ﺻﻔﺎت ﺧﺪاى ذﻫﻦ ﻣﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎن،، ﺑﺨﺸﻨﺪه ﻋﺎﺷﻖ ... اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺣﺴﺎﺑﺮس، دﻗﻴﻖ، ﺣﺎﻛﻢ، ﻋﺎدل و...
وﻗﺘﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاﻳﻰ ﺗﺼﻮر ﺷﻮد این جاﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗﻮﻗﻊ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس ﺑﺮوز ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮد ﺑﻰﺗﻔﺎوت ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎرى را ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺧﻼف رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺪا ﻣﻰداﻧﺴﺘﻴﻢ ﻗﺒﻴﺤﺎﻧﻪ و ﻣﻐﺮوراﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ دﻫﻴﻢ.
کافی است اﻧﺴﺎن ﻛﻤﻰ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻤﻰ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎﺗﻰ ﻛﻪ در ﻇﺎﻫﺮ و ﺿﻤﻴﺮ ﺧﻮدآﮔﺎه ﺷﻴﺮﻳﻦ و دﻟﭽﺴﺐ اﺳﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺨﺮب و ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﺎﺳﻰ و ﻛﻠﻴﺪى را ﺑﺮ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه و ﻓﻄﺮت ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻮﻳﺶ ﻣﻰ ﮔﺬارد و ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺮاف و اﻧﺤﻄﺎط ﻣﻰﺷﻮد. ﺑﺮاى ﻣﺜﺎل وﻗﺘﻰ ﻃﺒﻖ اﺻﻮل ﭘﻴﺶ ﻣﻰروﻳﻢ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻰ را ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﻰدﻫﻴﻢ و ﺧﺪاوﻧﺪى را ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻰﻫﺎ و ﺻﻔﺎت ﻣﻄﻠﻮﺑﻤﺎن در ذﻫﻦ ﻣﺘﺼﻮر ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى ﺑﺮاى ﻃﺎﻋﺘﺶ ﻧﺪارﻳﻢ ﻣﺎ ﺑﺮاى ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﭼﻪ ﻣﺎدى و ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻮى ﺑﺎ او ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺎ او ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ.
1-4-2. ﺗﺒﻌﺎت ﭘﺬﻳﺮش ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ آﻣﻮزه ﻫﺎی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ
ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺎ در ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻴﻔﺘﻪى اﻳﻦ ﺑﺎزى ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت (ﺧﺪاوﻧﺪ آن ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﻋﺎﺷﻖ و ﻣﻬﺮﺑﺎن، ﺧﺪاوﻧﺪى ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﺻﻤﻴﻤﻰ ....و ﺧﻴﻠﻰ واژه ﻫﺎى دﻳﮕﺮ) ﺷﻮﻳﻢ اما اﻓﻜﺎر و دروﻧﻴﺎت ﻣﺎ در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد؛ ذات و ﻓﻄﺮت ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎب و ﺧﺪاﺟﻮ در ﻳﻚ ﺟﺒﻬﻪ، ﻫﻮاﻫﺎى ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻓﻮق را ﺳﻼح و اﺑﺰار ﺧﻮد ﻗﺮار دادهاﻧﺪ از ﺳﻮﻳﻰ دﻳﮕﺮ و دادهﻫﺎ و ﺑﺎورﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ از ﺳﻮﻳﻰ، ﻳﻚ ﺟﻨﮓ دروﻧﻰ ﺗﻤﺎم ﻋﻴﺎر ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد ذات و ﻓﻄﺮت اﻧﺴﺎن ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﻐﻠﻮب ﻣﻰﮔﺮدد و ﻫﻮاﻫﺎى ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ و ﺗﻮﻫﻤﺎت ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ ﺿﻤﻴﺮ ﺧﻮدآﮔﺎه ﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﺎ ﺗﺎ آﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﮔﻮش ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻫﻮاﻫﺎ و اﻣﻴﺎل ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ و اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ اﺻﻮل این چنینی ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ یا در بیشتر ﻣﻮارد ﺣﻤﺎل اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺑﺎورﻫﺎى آﺷﻔﺘﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻮﭼﻰ، ﻧﻴﺴﺘﻰ، اﻧﺰوا، ﻣﺼﺮف ﻣﺠﺪد ﻣﻮاد و ﻋﺎﻗﺒﺘﻰ ﭼﻮن زﻧﺪان، ﺗﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻳﺎ ﻣﺮگ ختم خواهد شد،
2-4-2. ﺧﺪا ﻳﺎ ﻏﻮل ﭼﺮاغ ﺟﺎدو؟
راﺑﻄﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻫﻴﺘﻰ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد. ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ درﻛﻰ ﻛﻪ از ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﺎور اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد ﻣﺜﺎل ارﺑﺎب و ﻏﻮل ﭼﺮاغ ﺟﺎدوﺳﺖ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻓﺮد ﻫﻤﭽﻮن ارﺑﺎب و ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻮن ﻏﻮل ﭼﺮاغ ﺟﺎدوﺳﺖ ﻫﺮ زﻣﺎن ﺷﺨﺺ ﺑﺨﻮاﻫﺪ او را اﺣﻀﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪاوﻧﺪﻳﻢ ﻫﺪف و وﻇﻴﻔﻪ اﺻﻠﻰ ﻣﺎ ﭘﺮﺳﺘﺶ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮى از اوﺳﺖ، ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮاى ﻣﻜﺎن و زﻣﺎن ﻗﺮار دارد و ﺑﻮدﻧﺶ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻰ دﻋﻮت ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﻮرش از وى ﺗﻘﺪﻳﺮ و ﺗﺸﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ، اﻋﻤﺎل اﻟﻬﻰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻋﺸﻖ،ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻛﺜﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس اﺳﺖ، ﻟﻜﻦ ﻋﻘﺎب، ﻣﺠﺎزات، ﺗﻨﺒﻴﻪ و ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻫﻢ ﺟﺰ رﻓﺘﺎرﻫﺎى اﻟﻬﻰ در ﺑﺮاﺑﺮ مجرمین است.
3-4-2. ﺗﻈﺎﻫﺮ، ﺗﻮﻫﻢ، رﻳﺎ
ﻧﻔﺲ ﺧﺒﻴﺚ اﻧﺴﺎن پیوسته در ﺗﻼش اﺳﺖ راﺑﻄﻪ وى ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻣﺨﺪوش و رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ ﻛﻨﺪ از این رو ﻋﺮﻓﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺗﺮﻳﻦ راز و ﻧﻴﺎزﻫﺎ را در ﺧﻔﺎ و ﭘﻨﻬﺎﻧﻰ داﺷﺘﻪ و دارﻧﺪ از ﺗﺮس اینکه ﻣﺒﺎدا ﻋﻤﻠﻰ رﻳﺎﻛﺎرﻧﻪ و ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻳﺪ. ﻟﻜﻦ اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ و ﻧﻮع راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. در درﺻﺪ ﺑﺎﻻﻳﻰ روﺣﺎﻧﻴﺖ و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ اﻋﻀﺎ در ﻧﻮع ﺻﺤﺒﺖ و ﻣﺸﺎرﻛﺘﺸﺎن ﺳﻨﺠﻴﺪه و ﻗﻀﺎوت ﻣﻰﺷﻮد و ﻋﻀﻮ ﻧﺎآﮔﺎه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ در ﺗﻼش اﺳﺖ اﻫﻢ و اﻛﺜﺮ ﻣﻮﺿﻮع و ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺻﺤﺒﺘﻬﺎ و ﻣﺸﺎرکتش در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﻏﺎﻓﻞ از اینکه ﻣﺨﺎﻃﺐ اﺻﻠﻰ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻫﻮاى ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ از اﻳﻨﺮو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰﺷﻮد ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺘﻬﺎ ﭼﻨﺪ اﺣﺴﺎس اﺻﻠﻰ در ﻓﺮد ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد:
ﻏﺮور و ﺗﻜﺒﺮ ﻧﺎﺷﻰ از اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ راﺑﻄﻪ اى آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻗﺮار ﻛﻨﺪ، ﺣﺲ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ دﻟﺴﺮدى و ﭘﻮﭼﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻌﺚ از اﺑﺮاز اﺣﺴﺎﺳﺎت در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ زﻳﺮا وﺟﺪان و ﻧﺪاى درون ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻣﻼﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎر وى را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﺸﺎرﻛﺖ وى را رﻳﺎﻛﺎرﻧﻪ و ﻣﺘﻈﺎﻫﺮاﻧﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﺪ. در واﻗﻊ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺷﺨﺺ ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ و واﻗﻌﻴﺘﻰ ﻏﻴﺮ اﻟﻬﻰ دارد ﻟﻜﻦ ﺑﺮاى ﺟﻠﺐ ﻧﻈﺮ و ﺣﻔﻆ ﻇﺎﻫﺮ ادﻋﺎى داﺷﺘﻦ روﺣﺎﻧﻴﺖ و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
4-4-2. ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﻗﺺ
ﻳﻜﻰ از برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﻌﻨﻮى و روﺣﺎﻧﻰ اﻟﻬﻰ ﻛﻪ از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎى ﻋﺮﻓﺎنی است ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻔﺲ اﺳﺖ، در اﻳﻦ ﺳﻠﻮک اﻧﺴﺎن از ﺧﻮد ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ ادﻋﺎى ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻰ را دارﻧﺪ اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ روﻳﻜﺮد اﺷﺘﺒﺎه و ﻧﺎﻗﺼﻰ دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﺟﺎى ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ذات و ﻓﻄﺮت اﻧﺴﺎﻧﻰ و ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻔﻮس وﺟﻮدى اﻧﺴﺎن، از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺷﺨﺺ را ﺑﻴﻤﺎر و ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرى اﻋﺘﻴﺎد و ﻋﺪم ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﺗﺎرﻳﻚ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﻌﻰ در اﺛﺒﺎت اﻳﻦ اﺑﺘﻼﺋﺎت دارد و از اﻳﻦ روﻳﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻰ و ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻧﻔﺲ ﻳﺎد ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
ﻳﻜﻰ از ﻋﻠﻞ ﻧﺎﻛﺎراﻣﺪى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت روﺣﻰ رواﻧﻰ در اﻋﻀﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻰ اﺷﺘﺒﺎه و اﻧﺤﺮاﻓﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺒﻌﺎت ﺳﻨﮕﻴﻨﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد
