قدم دهم

ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪى ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪى ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد اداﻣﻪ دادﻳﻢ و ﻫﺮﮔﺎه در اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮدﻳﻢ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﻪ آن اﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.

ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻴﺘﺮ ﻗﺪم ؛ در اﻳﻦ جا ﻧﻴﺰ از زاوﻳﻪ اى ﻣﻨﻔﻰ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻋﻀﺎ ﻧﮕﺎه ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮح ﻛﻪ ﻫﺪف از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ را ﻳﺎﻓﺘﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت داﻧﺴﺘﻪ و ﭘﺲ از ﻳﺎﻓﺘﻦ آن، راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪه را اﻗﺮار ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﺮده اﺳﺖ.

ﻣﺤﺘﻮاى ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﺑﻴﺶ ﺗﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ. آﻧﭽﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎى آﻧﻜﻪ ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖ زﻧﺪﮔﻰ اﻋﻀﺎ را درﺑﺮﮔﻴﺮد، ﺑﻴﺸﺘﺮ روى ﻋﻤﻠﻜﺮدش ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮﻧﺎﻣﻪى دوازده قدمی ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ. در واﻗﻊ در اﺑﺘﺪا ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاى زﻧﺪﮔﻰ ﻓﺮد ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ، اﻣﺎ در اداﻣﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﺤﺚ و ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻰﺷﻮد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای‎است ﻛﻪ ﻓﺮد را در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ اﻧﺠﻤﻦ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ و ﻫﺮﮔﺎه از اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻨﺤﺮف ﺷﻮد اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ.

ﻛﺎرﻛﺮد اﻳﻦ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد ﺷﺨﺺ ﻣﺪام روى اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و ﺷﻜﺴﺘﻬﺎﻳﺶ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮد و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺻﺤﺒﺖ و اﻗﺮارش روى اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ روﻳﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد او و اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎى وى ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ.

1-9-3. ترازنامه حقیقی

ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ اى ﻛﻪ بایست در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ دو ﺑﺨﺶ ﻣﻰﺷﻮد: ﺑﺨﺸﻰ ﺷﺎﻣﻞ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و ﺑﺨﺸﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻬﺎ و رﻓﺘﺎرﻫﺎى درﺳﺖ. در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه اول اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺧﻮد را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﺳﺮﻳﻌﺎ ﺑﻪ آن اﻗﺮار ﻣﻰکنیمو در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه دوم ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﻳﺎدآورى آﻧﻬﺎ ﺳﻌﻰ در ﺗﻜﺮار و ﺗﻘﻮﻳﺖ آﻧﻬﺎ و اﻟﺒﺘﻪ ﺷﻜﺮﮔﺰارى از ﺧﺪاوﻧﺪ دارﻳﻢ.

اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ روى ﻧﻮاﻗﺺ و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺧﻮد ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮﻳﻢ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ ﺟﻠﻮى ﺗﻜﺮار اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﺎور ﻛﺎﻣﻠﻰ از ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎى درﺳﺖ ﺧﻮد ﻏﺎﻓﻞ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ اﻣﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻮازات ﺑﺮرﺳﻰ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺧﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺻﺤﻴﺤﻤﺎن را ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﻫﺮ ﻛﺪام را ﺑﺮرﺳﻰ و رﻳﺸﻪ ﻳﺎﺑﻰ ﻣﻰکنیمﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ ﻋﻠﺖ رﻓﺘﺎر درﺳﺖ و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺎ ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ آﻧﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ.

قدم هشتم و نهم

ﻗﺪم هشتم:

ﻣﺎ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺻﺪﻣﻪ زده ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت از ﺗﻤﺎم آنﻫﺎ ﺷﺪﻳﻢ.

ﻗﺪم نهم:

ﻣﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن داﺷﺖ از اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت ﻛﺮدﻳﻢ، ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاردى ﻛﻪ اﺟﺮاى اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻳﺎ دﻳﮕﺮان ﻟﻄﻤﻪ ﺑﺰﻧﺪ.

ازآنﺟﺎ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اﺻﻠﻰ و ﻣﺸﺘﺮک در ﻗﺪمﻫﺎى ﻗﺒﻠﻰ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ، در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ دو ﻗﺪم ٨ و ٩ را ﺑﺎﻫﻢ ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ. ﻛﺎرﻛﺮد اﻳﻦ دو ﻗﺪم ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؛

اﻣﺎ ﺑﺤﺚ ﺧﺴﺎرات و ﺟﺒﺮان، زﻣﺎﻧﻰ ﻛﺎﻣﻞ و ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻰ ﻫﻢ ﺑﺮاى ﺧﺴﺎرات و ﺿﺮرﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮدش ﺑﻮده اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻰﻳﺎﻓﺖ آن وﻗﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮد در ﺑﺎﺗﻼق اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺧﻮد ﻓﺮو ﻧﻤﻰ رﻓﺖ و ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺑﻰﺗﻔﺎوت و ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻰﺷﺪ. اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت و ﺣﻖ و ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان را ادا ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب، اﻣﺎ ﻻزم اﺳﺖ در ﺟﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻧﺎﺣﻘﻰﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺷﺪه را ﻟﻴﺴﺖ و ﺣﻘﺨﻮاﻫﻰ ﻛﻨﻴﻢ. ﻗﺪم ﻫﺸﺖ و ﻧﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﻛﺎﻣﻞ، ﺻﺤﻴﺢ و ﺳﺎزﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ، ﺧﺴﺎرات و ﺿﺮرﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻰ از ﺳﻮى دﻳﮕﺮان ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻟﻴﺴﺖ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﻧﺤﻮى ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺻﺪد اﺣﻘﺎق ﺣﻖ ﺧﻮد ﺑﺮآﻳﺪ، ﺟﺒﺮاﻧﺨﻮاﻫﻰ، دادﺧﻮاﻫﻰ از ﻃﺮق ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ و رﺳﻤﻰ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺬﻣﻮم ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاى ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و ﺣﻴﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻻزم و ﺿﺮورىاﻧﺪ و در آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﮔﺮ ﻫﻴﭻ راه ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻋﻘﻼﻳﻰ ﺑﺮاى اﺣﻘﺎق ﺣﻖ ﻧﺒﻮد و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻋﻤﻠﻰ ﺷﻮد، ﺳﻤﺖ ﺳﭙﺮدن و واﮔﺬارى ﺑﻪ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ، ﺧﺪاوﻧﺪ و دﻋﺎﻛﺮدن ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺧﻮاﻫﻴﻢ رﻓﺖ. این‎که در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻫﺮ ﻧﺎﺣﻘﻰ و ﺧﺴﺎرﺗﻰ از ﺳﻮى دﻳﮕﺮان ﺟﺰاى ﻋﻤﻠﺶ را ﺑﻪ ﺧﺪا و ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺴﭙﺎرﻳﻢ و ﺑﺮاﻳﺶ دﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﺧﻼف ﻗﻮاﻧﻴﻦ انسانی‎است اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ و ﻇﺎﻟﻤﺎن را ﻣﺘﻨﺒﻪ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺟﺮﻳﺤﺘﺮ ﻛﺮده و ﺑﺮ ﺷﺪت اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎرﺷﺎن ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺰود.

1-8-3. رویکرد

ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺑﺨﺶ اﻋﺎده ﺣﻖ و ﺣﻘﻮﻗﻤﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻰ از ﻫﺪف ﺑﺎﺷﺪ. ﻳﻜﻰ از اﻫﺪاف اﺻﻠﻰ اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻣﻨﺰوى، ﺑﻰ اراده، ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮ و ﺑﻰ ﺗﻔﺎوت ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ. ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﺶ، ﮔﺬﺷﺖ ﻳﺎ ﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و دﻋﺎ ﻛﺮدن ﺗﻨﻬﺎ راه ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺧﺴﺎرﺗﻰ وارد ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺸﻰ از واﻛﻨﺶ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻧﻪ ﻫﻤﻪ.

اﻣﺎ ﻫﺪف دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﭘﻴﺸﮕﻴﺮى از ﺑﺮوز ﻣﺠﺪد ﺧﺴﺎرات اﺳﺖ. وﻗﺘﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﻰکنﻴﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻮاردى ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ در آن ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺴﺎرات زﻳﺎدى را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪه اﻳﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در اﻛﺜﺮ رواﺑﻂ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ یا ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﺠﺎرى ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده اﻳﻢ وﻗﺘﻰ اﻳﻦ ﻣﻮارد را ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﺮده ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان ﻛﺎﻣﻠﺘﺮ ﻣﻰﺷﻮد ﻣﺜﻼ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ در رواﺑﻄﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﺮاﻃﻰ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻰکنیم و این‎که ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارد، ﭘﺲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻳﻢ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﺤﺘﺎﻃﺘﺮ ﺑﺎﺷﻴﻢ و از اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻰ ﺟﺎ ﺧﻮددارى ﻛﻨﻴﻢ. و در ﻣﺜﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ ﻋﻄﻮﻓﺖ و ﺗﺮﺣﻢ اﻓﺮاﻃﻰ ﻣﺎ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه دﻳﮕﺮان ﺑﺮداﺷﺖ ﺳﻮﺋﻰ از رﻓﺘﺎر ﻣﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و از آن ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ یا اینکه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ رودرﺑﺎﻳﺴﺘﻰ و ﺗﺮس از ﮔﻔﺘﻦ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻰ و واژه ﻧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎى دﻳﮕﺮان ﺳﺒﺐ ﺧﺴﺎرت دﻳﺪﻧﻤﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ از اﻳﻨﺮو ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﺗﻌﺎدل ﺑﻴﺸﺘﺮى در رﻓﺘﺎر ﺧﻮد داﺷﺘﻪ و در ﻣﻮاﻗﻊ ﻻزم ﺟﺪﻳﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج دﻫﻴﻢ.

اﻣﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻫﺪف از ﻛﺎرﻛﺮد اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺒﺮاﻧﺨﻮاﻫﻰ ﺧﺴﺎراﺗﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪه اﻳﻢ. ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﻣﺎﻟﻰ ﺿﺮر زﻳﺎدى ﻛﺮده ﻛﻪ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎى ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ روﻧﺪ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﺎ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻰ زﻧﺪ ﻣﺜﻼ ﺷﺨﺼﻰ از ﻣﺎ ﻛﻼﻫﺒﺮدارى ﻛﺮده اﺳﺖ یا ﺿﺎﻣﻦ ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻛﺴﻰ ﺷﺪه اﻳﻢ یا در اﺛﺮ ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ دﭼﺎر ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ و از ﻛﺎر اﻓﺘﺎدﮔﻰ ﺷﺪه اﻳﻢ و در اﻣﺮار ﻣﻌﺎش ﻣﺸﻜﻞ دارﻳﻢ. ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ از ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ راﺣﺘﻰ ﺑﮕﺬرﻳﻢ و ﮔﺬﺷﺖ ﻳﺎ ﺳﭙﺮدن را ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻛﻨﻴﻢ. ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ اﻓﺮاد ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺮاى ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ و اﻋﺎده ﺣﻘﻮﻗﻤﺎن تصمیم گیری ﻛﻨﻴﻢ. رﻓﺘﺎر ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دور از زﻳﺎده ﺧﻮاﻫﻰ، ﻛﻴﻨﻪ ﺗﻮزى و اﻓﺮاط ﺑﺎﺷﺪ. وﻗﺘﻰ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺧﺴﺎرت ﻛﻨﻴﻢ ﺟﺪاى از این‎که ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را به‎دست ﺧﻮاﻫﻴﻢ آورد ﺳﺒﺐ ﺗﻨﺒﻪ ﻓﺮد ﺧﺎﻃﻰ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ

 

و ﺑﺎ اﻳﻨﻜﺎر ﺟﻠﻮى رﻓﺘﺎر و ﺧﺴﺎرات ﻣﺸﺎﺑﻬﻰ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان وارد ﻛﻨﺪ را ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻳﻢ اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺎ ﺗﺴﺎﻫﻞ و ﺗﺴﺎﻣﺢ ﺑﮕﺬرﻳﻢ اﻓﺮاد زﻳﺎدى را ﺟﺮى و ﺟﺴﻮر ﻛﺮده، ﻣﺴﺒﺐ ورود ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻴﻢ.

قدم هفتم

ﻗﺪم ﻫﻔﺖ ﻣﻜﻤﻞ ﻗﺪم ﺷﺶ اﺳﺖ. ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺪمﻫﺎى ﻗﺒﻠﻰ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ و در این‎جا از ﺑﺎب ﻳﺎدآورى ﻣﻮاردى را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ. این‎که اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎى ﺧﻮد آﺷﻨﺎ ﺷﻮد ﻧﻴﻜﻮﺳﺖ، اﻣﺎ ﻧﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻗﺪم اﺧﻴﺮ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﻋﻼوهﺑﺮ اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻗﺪم، ﻗﺪمﻫﺎى ﻳﻚ و دو ﻧﻴﺰ روﻳﻜﺮدى اﻳﻦﭼﻨﻴﻨﻰ دارﻧﺪ؛ در اﻳﻦ ﺷﺶ ﻗﺪم ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را در ﺧﻮد ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه، ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﺑﻌﺪ ﻣﻨﻔﻰ ﺷﺨﺼﻴﺖ و زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد آﺷﻨﺎ ﻣﻰﺷﻮد. وﻗﺘﻰ در اﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻧﮕﺎه و ﺑﺎورﻫﺎﻳﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻋﻮض ﻣﻰﺷﻮد؛ آﻧﻘﺪر از ﻣﺸﻜﻼت، ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ، ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎﻳﺶ ﭘﺮﺳﺶ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰﻫﺎى ﺧﻮد ﻏﺎﻓﻞ ﻣﻰﺷﻮد. در ﻗﺪم ﻫﻔﺘﻢ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪه، ﺑﻪﻧﺤﻮى ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻮﺟﻪ ﻓﺮد روى ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎﻳﺶ ﻣﻰﺷﻮد؛

ﻓﻀﺎى ﻗﺪم ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻫﻤﭽﻮن ﺑﺎﺗﻼﻗﻴﺴﺖ از ﻣﺸﻜﻼت، ﻧﻮاﻗﺺ، ﺷﻜﺴﺖ ﻫﺎ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ را در ﺧﻮد ﻣﻰﺑﻠﻌﺪ و وى ﻣﺪام در ﺣﺎل دﺳﺖ و ﭘﺎ زدن اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻧﺪﻳﺪن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ، اﺳﺘﻌﺪاد و ﭘﻴﺮوزىﻫﺎ، اﻋﺘﻤﺎد و ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داد، از ﺧﻮد آزرده ﺷﺪه، آﺷﻔﺘﮕﻰ و ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻰ دﻧﻴﺎى درون و ﺑﻴﺮوﻧﺶ را ﻓﺮاﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ، از ﺧﻮد ﺟﺰ ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮد، ﺷﻜﺴﺖ و ﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻰﺷﻨﺎﺳﺪ. اﻳﻦ روﻳﻪای ‎است ﻛﻪ در ﺑﺮرﺳﻰ روى ﺣﺎﻻت و رﻓﺘﺎر اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻋﻀﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ.

1-7-3. ﻧﻘﺶ ﻣﺎ و ﺧﺪا در رﻓﻊ ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎ

ﺑﺎور ﻏﻠﻄﻰ ﻛﻪ در ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ وﺟﻮد دارد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮوﺗﻨﺎﻧﻪ ﺑﺮاى رﻓﻊ ﻧﻮاﻗﺺ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ. ﺑﺮﺧﻰ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ آﻧﻘﺪر ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻘﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﺠﺰ رﺳﻴﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺻﺎﺣﺐ اراده و اﺧﺘﻴﺎرﻳﻢ و ﺗﺎ ﺧﻮد ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ و ﺗﻼش ﻧﻜﻨﻴﻢ، ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﻛﺎرى ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻧﻘﺺ ﺷﻜﻢ ﺑﺎرﮔﻰ در ﻣﺎ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ دﺳﺖ از ﭘﺮﺧﻮرى ﻧﻜﺸﻴﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻌﺠﺰه اى ﺑﺮاى رﻓﻊ اﻳﻦ ﻧﻘﺺ ﺑﻮد ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ ﺳﻬﻢ ﻣﺎ در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺗﻐﺬﻳﻪ، ﭘﻴﺮوى از ﻳﻚ رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﺮوﺗﻨﻰ واﻗﻌﻰ زﻣﺎﻧﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﺗﻼﺷﻤﺎن را ﺑﻜﻨﻴﻢ و در اﺛﻨﺎى اﻳﻦ ﺗﻼش ﻓﺮوﺗﻨﺎﻧﻪ از ﺧﺪاوﻧﺪ رﻓﻊ اﻳﻦ ﻧﻘﺺ را ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ

باید رویکرد مبارزه و تلاش را در رفع نواقص پیش گرفت تا این‎که حرف از اصولی چون فروتنی باشد

قدم ششم

ﻣﺎ آﻣﺎدﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻠﻴﻪى ﻧﻮاﻗﺺ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻣﺎ را ﺑﺮﻃﺮف ﻛﻨﺪ.

در ﻗﺪم ﭼﻬﺎرم ﻟﻴﺴﺘﻰ ﺗﻬﻴﻪ و در ﻗﺪم ﭘﻨﺠﻢ اﻗﺮار ﺷﺪ، و ﺣﺎل از آن ﻟﻴﺴﺖ، ﻧﻮاﻗﺺ ﺷﺨﺼﻴﺘﻴﻤﺎن را می‎یابیم. آنﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎ ﻟﻴﺴﺖ ﻣﻰﺷﻮد، دو دﺳﺘﻪ اﺳﺖ؛ دﺳﺘﻪى اول ﻣﻮاردی‎است ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺬﻣﻮم و ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ اﺳﺖ و ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﻰ ﺑﻪ زﺷﺘﻰ آن ﻣﻌﺘﺮف اﺳﺖ. دﺳﺘﻪى دوم ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس و ﭘﻨﻬﺎن در ﻟﻴﺴﺖ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد ﻣﻮاردی‎است ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺣﺪ و ﻣﺮز ﺧﺎص وﻳﮋﮔﻰ ﺧﻮب اﺧﻼﻗﻰ قرار دارد و اﮔﺮ در آن اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﻳﻂ ﺷﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ رذﻳﻠﻪ اﺧﻼﻗﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﻓﺮد ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻰ آن ﻫﺎ را ﻧﻘﺺ و ﻛﻤﺒﻮد ﺷﻤﺮده و در ﺟﻬﺖ رﻓﻊ ﻛﻠﻰ آن ﺑﺮﻣﻰآﻳﺪ. ﻣﻮارد زﻳﺎدﻧﺪ و ﻓﺮﺻﺖ و ﻣﺠﺎل ﺑﺤﺚ و ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ، اﻣﺎ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد را ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ.

از ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪآن را ﻧﻘﺺ داﻧﺴﺘﻪ و ﺻﺮﻳﺤﺎً آن را ﺑﻴﺎن و ﻧﻔﻰ ﻛﺮد ﺧﺸﻢ و ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ اﺳﺖ. اﻳﻦ واژهﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮى ﻣﻨﻔﻰ دارﻧﺪ اﻣﺎ در ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺧﻮد ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ و ﻗﻮﺗﻰ ﻫﻢ دارﻧﺪ. ﺧﺸﻢ و ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺘﻰ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ، ﻧﺎﺣﻘﻰ، ﺑﺮوز ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻳﺎ در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ ﺑﻪﺻﻮرت ﻏﻴﺮت ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻰرود ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻻزﻣﻪى ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺸﺮ اﺳﺖ. اﻣﺎ آﻧﭽﻪ در ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ ﻧﻔﻰ ﻛﻠﻰ آن ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ رذﻳﻠﻪ اخلاقی‎است؛ ﻣﻮاردى ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮاى ﺑﻘﺎ و ﺳﻼﻣﺖ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺸﻢ و ﻏﻀﺐ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ و ﮔﺬﺷﺖ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارد. ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ و اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ اﮔﺮ ﻧﺎﺣﻘﻰ، ﻇﻠﻢ و ﺑﻰﻋﻔﺘﻰ ﺷﻮد از ﺧﻮد ﺧﺸﻢ و ﻏﻴﺮت ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻴﻢ؛ اﻣﺎ ﺟﻮاب اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﻴﺪهى ﺷﺨﺼﻰ ﺷﻤﺎﺳﺖ. ﻟﻜﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻼف اﻳﻦ ﻣﺪﻋﻰ اﺳﺖ؛ وﻗﺘﻰ ﻓﺮد در ﻣﺴﻴﺮ برنامه در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

1-6-3. ﺧﺪاوﻧﺪ

ﻫﻤﺎنﻃﻮرﻛﻪ در ﺗﻴﺘﺮ ﻗﺪم آﻣﺪ ﻣﺎ آمادﮔﻰﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻮاﻗﺺ ﻣﺎ را ﺑﺮﻃﺮف ﻛﻨﺪ. ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺟﻬﺎﺗﻰ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ اﺳﺖ، ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻗﺪمﻫﺎى دو و سه ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺧﺪاوﻧﺪى ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ از آن ﻳﺎد ﻛﺮد ﺟﺪاى از ﺧﺪاوﻧﺪ واقعی‎است. در ﺧﻮدآﮔﺎه اﻋﻀﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻤﺎن ﺧﺎﻟﻖ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ؛ اﻣﺎ در ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه اﻓﺮاد ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻢ ﺗﺮاز ﺑﺎ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ. وﻗﺘﻰ واژهى ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﻄﻦ ﻗﺪم آﻣﺪ در ﺗﺼﻮر اﻓﺮاد اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺮا و اﻧﺠﺎم ﻗﺪم ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ اوﺳﺖ و وى راﻫﻨﻤﺎ و ﻣﺪدﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ؛ اﻣﺎ در ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻗﻀﻴﻪ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ، آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ دارد را ﺑﺮاى این‎که ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻘﺒﻮﻻﻧﺪ و از واﻛﻨﺶﻫﺎى ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻛﻨﺪ آنﻫﺎ را در ﻗﺎﻟﺐ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻴﺎن ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺷﺨﺺ اﻳﻦ ﻃﻮر ﻣﻰ ﭘﻨﺪارد ﻛﻪ آنﭼﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻘﺺ ﻟﻴﺴﺖ ﻛﺮد و درﺻﺪد رﻓﻊ آن اﺳﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻤﺠﻬﺖ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳت.

2-6-3. ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد

شناخت صحیح رذایل و فضایل:

ﭘﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺻﺤﻴﺤﻰ از ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺻﻔﺎت ﻣﺜﺒﺖ اﺧﻼﻗﻰ و ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﺧﻴﻠﻰ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﺎور ﻣﺎ و انسان‎های دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻘﺺ ﻳﺎ وﻳﮋﮔﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد اﻣﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻌﻜﻮس آن ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ. (ﻣﺜﺎل ﺧﺸﻢ و ﻏﻀﺐ)

اﻣﻜﺎن دارد رﻓﺘﺎرى را ﺑﭙﺴﻨﺪﻳﻢ و دﻳﮕﺮان ﻫﻢ آن را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ آن رﻓﺘﺎر ﻳﻚ ﻧﻘﺺ اﺧﻼﻗﻰ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻴﻞ ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ آن‎را از ﻟﻴﺴﺖ ﻧﻮاﻗﺺ ﺣﺬف می‌کنیم اﻣﺎ اﮔﺮ ﻃﺎﻟﺐ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮدى و ﺑﺮﻗﺮارى ارﺗﺒﺎط آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ آن رﻓﺘﺎر را ﻳﻚ ﻧﻘﺺ ﺑﺪاﻧﻴﻢ و در ﺻﺪد رﻓﻌﺶ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ رﻓﺘﺎرى ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﺻﻔﺖ ﻣﺜﺒﺖ اﺧﻼﻗﻴﺴﺖ.

3-6-3. ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ﻣﺜﺒﺖ اﺧﻼﻗﻲ و ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ

در اﻳﻦ ﻗﺪم ﻻزم اﺳﺖ ﻟﻴﺴﺘﻰ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ، اﺳﺘﻌﺪاد، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎى ﻣﺜﺒﺖ ﺧﻮد ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻴﻢ. اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ دﻫﻴﻢ. ﻳﻜﻰ این‎که ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻛﺎﻣﻞ از ﺧﻮب و ﺑﺪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ و اﺧﻼﻗﻰ ﺧﻮد ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎﻳﻤﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎﻳﻤﺎن را ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و دﻳﺪ ﻣﻨﻔﻰ و ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ اى از ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ. ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻣﺜﺒﺖ اﺧﻼﻗﻴﻤﺎن را ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﺮده و در ﻟﻴﺴﺖ ﺑﻴﺎورﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎى ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﺎ ذاﺗﺎ انسان‎های ﺑﺪى ﻧﺒﻮده و ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﺻﻔﺎت و ﺧﺼﻠﺘﻬﺎﻳﻰ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻰ آﻧﻬﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ در ﻣﺎ ﻛﻤﺮﻧﮓ ﺷﺪه اﻣﺎ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و در زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻮارد زﻳﺎدى وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و دارد ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻫﻤﻴﻦ خصلت‎های ﺧﻮب اﺧﻼﻗﻰ رﻓﺘﺎر ﻛﺮده اﻳﻢ.

دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮ در ﺑﺮرﺳﻰ ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ اﺧﻼﻗﻰ و ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاى اﺳﺘﻤﺮار و ﺗﻘﻮﻳﺘﺸﺎن ﺗﻼش ﺷﻮد. ﻫﺮ ﻛﺲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ، اﺳﺘﻌﺪاد و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﻳﻰ دارد ﻛﻪ ﻳﺎ از آن ﺑﻰ اﻃﻼع یا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺑﻰ ﺗﻔﺎوت ﺑﻮده اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﻗﺪم ﭼﻬﺎرم و ﺗﻬﻴﻪ ﻟﻴﺴﺖ در اﻳﻦ ﻗﺪم آﻧﻬﺎ را ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ. اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ ﻫﻤﺎن‎هاﻳﻰاﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺮاى اﺣﻴﺎ و ﺗﻘﻮﻳﺘﺸﺎن ﺗﻼش ﺷﻮد و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻋﺎدت و ﻣﻠﻜﻪ در اﻓﻜﺎر و رﻓﺘﺎردر آورﻧﺪ از اﻧﺴﺎن ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ روﺣﺎﻧﻰ و ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻰ ﺳﺎزﻧﺪ.

ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﮔﻮﻫﺮى ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ در وﺟﻮد ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮔﻞ و ﻻى روى آن را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ آن‎را ﻳﺎﻓﺖ و از وﺟﻮد ﻛﺜﺎﻓﺎت ﭘﺎﻛﺶ ﻛﺮد.

قدم پنجم

ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ دﻗﻴﻖ ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ، ﺑﻪ ﺧﻮد و ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮ اﻗﺮار ﻛﺮدﻳﻢ.

ﻗﺪم ﭘﻨﺞ ﻣﻜﻤﻞ ﻗﺪم ﭼﻬﺎرم اﺳﺖ. در ﺑﺮرﺳﻰﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ى ﻗﺪم ﭼﻬﺎرمﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻌﺪ ﻣﻨﻔﻰ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻣﻰﺷﻮد ﻣﺼﺪاق اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻗﺪم ﭘﻨﺠﻢ اﺳﺖ. آنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺗﻴﺘﺮ ﻗﺪم آﻣﺪ ”ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ دﻗﻴﻖ ﺧﻄﺎﻫﺎﻳﻤﺎن.”

در اداﻣﻪ ى ﺗﻴﺘﺮ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ”ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ، ﺧﻮد و ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮ اﻗﺮار ﻛﺮدﻳﻢ. ”ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن اﻗﺮار در ﻗﺪم ﭘﻨﺠﻢ سه ﻧﻔﺮﻧﺪ: ١.ﺧﺪاوﻧﺪ ٢. ﺧﻮد ٣. ﻳﻚ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ، واژهى ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤﻰ در اﻗﺮار ﻓﺮد دارد زﻳﺮا ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺧﺼﻮﺻﺎً آنﭼﻪ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ در ﻗﺪم سه ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺜﺒﺖ و آراﻣﺶ ﺑﺨﺸﻰ ﭼﻮن ﻣﻬﺮﺑﺎن، ﻋﺎﺷﻖ و دﻟﺴﻮز و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺻﻔﺎت اﺳﺖ؛ از این رو آﻣﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻨﻔﻰ ﻓﺮد ازﺟﻤﻠﻪ ﺗﺮس و ﺑﺪﺑﻴﻨﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺪم را ﺧﻨﺜﻰ و در ﻋﻮض وى را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺧﻮﺷﺒﻴﻦ ﻛﻨﺪ.

ﻳﻜﻰ از ﻣﺮاﺣﻞ اﺻﻠﻰ اﻳﻦ ﻗﺪم اﻗﺮار ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ. ﺑﺎ وﺟﻮد راهﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺑﺮاى ﭘﻰ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﺧﻄﺎ و اﺷﺘﺒﺎه، این‎که ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻗﺮار را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺟﺎى ﺗﺄﻣﻞ دارد، اﻗﺮار ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ آنﻫﻢ ﺷﺨﺼﻰﺗﺮﻳﻦ و ﺧﺼﻮﺻﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻧﺪﮔﻰ ﺗﺒﻌﺎت دروﻧﻰ و ﺑﻴﺮوﻧﻰ در ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. اﻗﺮار ﺑﻪ دﻳﮕﺮى ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ درد و رﻧﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آن اﻋﻤﺎل ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﻨﺪ اﺣﺴﺎس رﻫﺎﻳﻰ، آراﻣﺶ و ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪه دﺳﺖ دﻫﺪ.

در ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ و اﻗﺮار ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭼﻪ ﺗﺒﻌﺎﺗﻰ در ﭘﻰ دارد. ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻗﺮار ﺑﻪ دﻳﮕﺮى اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ اﻗﺮارﻫﺎى ﮔﻮﻳﻨﺪه رﻓﺘﺎرى دﻟﭽﺴﺐ ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد، اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﺑﻪ اﺧﺘﻴﺎر وى ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻨﻴﺪن ﭼﻨﻴﻦ اﻗﺮارى ﺑﺎﻋﺚ واﻛﻨﺶﻫﺎى دروﻧﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ او اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎر ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪه وى را ﺷﺨﺼﻰ ﻣﻬﺮﺑﺎن، دوﺳﺘﻰ ﻣﺤﺒﻮب و ﺻﻤﻴﻤﻰ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ. اﻛﺜﺮ آنﭼﻪ ﻛﻪ در ﻟﻴﺴﺖ ﺑﻴﺎن ﻣﻰﺷﻮد رﻓﺘﺎرﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ اﺷﺘﺒﺎه، ﺿﺪ اﺧﻼﻗﻰ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ‎اند، وﻗﺘﻰ اﻳﻦ ﻟﻴﺴﺖ ﺑﺮاى دﻳﮕﺮى اﻗﺮار ﻣﻰﺷﻮد ﺿﻤﺎﻳﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه و ﻫﻮاى ﻧﻔﺴﺶ ﻓﻌﺎل ﻣﻰﺷﻮد، آنﭼﻪ ﻣﻰﺷﻨﻮد ﻧﻪ ﭘﻴﺮوزى و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻜﺴﺖ و ﻧﺎﻛﺎﻣﻰﻫﺎى ﻳﻚ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻫﻮاﻫﺎى ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﺑﺮ وى ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻰﺷﻮد، آﻧﭽﻪ راﻛﻪ می‎ﺷﻨﻮد ﺑﺎ ﺷﺪت ﻳﺎ ﺧﻔّﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ، ﻋﻴﻨﺎً یا ﻣﺘﺸﺎﺑﻬﺎً اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﺪ. از این رو از این‎که ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮى را ﻫﻤﭽﻮن ﺧﻮد یا ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺘﻰ ﺑﺪﺗﺮ از ﺧﻮد ﻳﺎﻓﺖ اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﻰ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد، ﻧﺸﺴﺘﻦ ﭘﺎى اﻗﺮار و ﺻﺤﺒﺖ دﻳﮕﺮى ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻼل آور ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﻠﻜﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﻔﺲ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد؛ از این رو این‎که ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ راﻫﻨﻤﺎ ﻳﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻗﺮارﻫﺎى ﮔﻮﻳﻨﺪه ﮔﻮش ﻓﺮا ﻣﻰدﻫﻨﺪ و ﺑﻌﻀﺎً ﮔﻮﻳﻨﺪه را ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ، ﺗﻤﺠﻴﺪ وﺗﺮﺣﻢ ﻗﺮار ﻣﻰ دﻫﻨﺪ ﻧﻪ از ﺳﺮ دﻟﺴﻮزى، ﺑﻠﻜﻪ اﺣﺴﺎﺳﻴﺴﺖ ﻛﻪ از ﺷﻨﻴﺪن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺼﻮﺻﻰ زﻧﺪﮔﻰ دﻳﮕﺮى و ﻣﻘﻴﺎس آن ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷﻮد.

ﻧﻜﺘﻪى ﺟﺎﻣﺎﻧﺪه‎ای ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪم چهارو پنج اﻓﻜﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻓﺮد را ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس و آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ؛ ﺗﺮس و واﻫﻤﻪاى ﭘﻨﻬﺎن، ﻛﻨﺘﺮل و ﻗﻀﺎوت ﺧﻮد و ﻣﺨﺎﻃﺐ، ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎى دروﻧﻰ و ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﻛﻪ در ﺑﺮﻗﺮارى رواﺑﻂ ﺑﺮوز ﻣﻰﻛﻨﺪ از آﺛﺎر آن اﺳت.

1-5-3. اﻗﺮار

اﻗﺮار ﺑﻪ ﺧﻮد:

اﻛﺜﺮ ﻣﺎ از ﻣﺠﻤﻮع ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت و اﺗﻔﺎﻗﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻌﻀﻰ از اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺗﻠﺦ و ﺷﻴﺮﻳﻦ زﻧﺪﮔﻰ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻴﻢ و اﻟﺒﺘﻪ آﻧﭽﻪ از درون ﺑﻴﺸﺘﺮ آزارﻣﺎن ﻣﻰ داد ﻳﺎدآورى و ﻣﺮور قسمت‎های ﺗﻠﺦ و ﻧﺎﻛﺎم زﻧﺪگی‎است؛ از اﻳﻨﺮو ﻣﺪام ﺧﻮد را ﺗﺤﻘﻴﺮ و ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻰ ﻛﺮدﻳﻢ، ﻋﺰت و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺴﻤﺎن ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﺧﻮد رﺳﻴﺪ. در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻤﺎن را ﺑﻪ ﺧﻮد اﻗﺮار ﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ ﺣﺲ ﻣﻨﻔﻰ در ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﻣﺎ اﮔﺮ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎن دﻗﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻤﺎم اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺧﻮب و ﺑﺪ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن و ﺑﺮرﺳﻰ آن ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ و اﺳﺒﺎب اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺧﻮد پی‌ﻣﻰ‌ﺑﺮﻳﻢ‌ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻴﻬﺎ و ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻴﻬﺎى ﺧﻮد ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ.

2-5-3. اﻗﺮار ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ:

اﻗﺮار ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﺸﻮرت و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺎﻳﺰ اﺳﺖ و اﻻ ﺗﺒﻌﺎت وﺧﻴﻤﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﻻزﻣﻪ اﻗﺮار ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ. ﺷﻨﻮﻧﺪه ﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻬﺒﻮدى و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮده و اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را رﻋﺎﻳﺖ کند؛ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ او ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ آﻳﺎ اﺻﻞ روﺣﺎﻧﻰ ﮔﻤﻨﺎﻣﻰ را رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ و آﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺮاﻣﺎت اﻧﺴﺎﻧﻰ اﺣﺘﺮام ﻣﻰﮔﺬارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ. اﮔﺮ در اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪه ﻛﻤﻰ وﺳﻮاس ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺮج دﻫﻴﻢ اﻳﺮادى ﻧﺪارد. اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد در آﻳﻨﺪه راﺑﻄﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ او ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺨﻮرد، ﺑﻴﻦ ﻣﺎ ﺧﺼﻮﻣﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد، در ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ رﻗﻴﺐ ﻫﻢ ﺷﻮﻳﻢ... ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻗﺮار ﻣﺎ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﺗﺮﺳﻰ ﻣﺨﺮب از این‎که او ﻓﺮدا از ﺧﺼﻮﺻﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻤﺎن ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ﺑﺸﻮد.

ﭘﺲ از این‎که ﺑﺎ دﻗﺖ و اﺣﺘﻴﺎط ﻛﺎﻓﻰ ﺷﻨﻮﻧﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ بایستروى ﻣﺤﺘﻮاى ﻣﻄﺎﻟﺐ و ﻫﺪﻓﻰ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻗﺮار دارد ﻛﻤﻰ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ. ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻫﺪف اﺻﻠﻰ از اﻗﺮار، ﻳﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻞ و درﻣﺎن ﻣﺸﻜﻠﻤﺎن اﺳﺖ ﻧﻪ رﻫﺎﻳﻰ و ﻓﺮار از ﻧﺪاى دروﻧﻰ وﺟﺪان.

در ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﻻزم اﺳﺖ ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ زﻧﺪﮔﻴﻤﺎن را ﺑﺎ دﻳﮕﺮى در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارﻳﻢ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻛﻪ از ﺑﻴﺮون و ﺑﻪ دور از ﺗﻌﺼﺐ و ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت اﺣﺴﺎﺳﻰ و اﻓﺮاﻃﻰ درون ﻣﺎﺳﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﻮﺑﻰ از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت ﻣﺎ ﻣﻴﺎﺑﺪ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﻛﻤﻚ ﺑﺰرﮔﻰ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮدى ﻣﺎ ﻣﻰﺷﻮد. او ﻣﺎ را در اﻳﻦ ﻗﺪم و قدم‎هاى دﻳﮕﺮ و در ﻣﺠﻤﻮع در روﻧﺪ ﺑﻬﺒﻮدى ﻛﻤﻚ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد.

قدم چهارم

ﻣﺎ ﻳﻚ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪى اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻲﺑﺎﻛﺎﻧﻪ و جست‎وجوﮔﺮاﻧﻪ از ﺧﻮد ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدﻳﻢ.

ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪم ٤ را ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺰ اﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎى برنامه داﻧﺴﺖ. در ﺑﺮرﺳﻰ اﻳﻦ ﻗﺪم ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺘﻮن ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﻰ ﺟﺎى ﺑﺤﺚ و ﻧﻈﺮ دارد.

ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪى اﻧﺠﺎم ﺷﺪه، ﻗﺪم ٤ روى رواﺑﻂ، رﻧﺠﺶﻫﺎ، اﺣﺴﺎﺳﺎت، ﮔﻨﺎه و ﺧﺠﺎﻟﺖ، ﺗﺮس، رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻰ، رازﻫﺎ، ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ و داﺷﺘﻪﻫﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺘﻮن ﻋﻨﻮان ﺷﺪه، ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺎ ﻫﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ﻣﻌﻜﻮس اﺳﺖ. اﻳﻦ روﻳﻪ در ﻗﺪمﻫﺎى یک و دو ﻧﻴﺰ وﺟﻮد داﺷﺖ؛ آﻧﭽﻪ از ﻣﺒﺎﺣﺚ اﻳﻦ ﻗﺪم ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻰﺷﻮد آﺷﻨﺎﻳﻰ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر و ﺿﻌﻒ ﻫﺎى زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ، ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖ و ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﺎﻧﻪ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺻﺤﻴﺢ و اﺻﻮﻟﻰ ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. (ﻣﻨﻈﻮر از ﺻﺤﻴﺢ و اﺻﻮﻟﻰ ﺑﻮدن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻳﺎدآورى و ﻧﻮﺷﺘﻦ، ﻋﻠﺖ و ﺳﺒﺐ را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺨﺺ ﻧﺪاﻧﻴﻢ و واﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮ اﺷﺨﺎص و اﺳﺒﺎب را ﻫﻢ ﻣﻘﺼﺮ ﺑﺸﻤﺎرﻳﻢ). اﻣﺎ آنﭼﻪ ﻛﻪ در ﻗﺪم ٤ آﻣﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻰ ﻧﻘﺶ ﺧﻮد ﻓﺮد در ﺑﻪ وﺟﻮدآﻣﺪن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﺮداﺧﺖ، ﺑﻪﻃﻮرى ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ و راﺑﻄﻪاى ﻛﻪ ﺑﻪ رﻧﺠﺶ، ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده، ﺗﺮس، ﮔﻨﺎه و ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷﺪ دﻧﺒﺎل ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻘﺶ وى در اﻳﺠﺎد آن ﻣﻮارد اﺳﺖ.

اﻳﻦ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﻨﻜﺎش و ﺑﺮرﺳﻰ را از ﺧﻮد ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ اﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻮرد ﻇﻠﻢ واﻗﻊ ﺷﺪه و رواﺑﻄﺶ ﺑﻪ ﺗﻴﺮﮔﻰ و ﻧﺎﻛﺎﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد. این که ﻫﻤﻪ را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ و دﻧﺒﺎل ﻧﻘﺶ ﺧﻮد در آن ﻫﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ آنﻫﻢ در ﻓﻀﺎى ﻗﺪم٤، ﻧﺘﻴﺠﻪاى ﺟﺰ ﻣﻘﺼﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮد ﻓﺮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ در زﻧﺪﮔﻰ آﻳﻨﺪه ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ روﻳﻜﺮدى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد و رواﺑﻄﺶ ﭘﻴﺶ ﻣﻰرود؛ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ در ﻣﺴﺎﺋﻞ و رواﺑﻂ آﺗﻰ ﻋﻤﻠﻜﺮدى ﺧﻮدﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.

ﺑﻄﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﺧﻮد را ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﺑﻰﺣﻘﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻋﻠﺖ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ در رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﻣﻰ ﮔﺮدد. اﻳﻦ روﻳﻪ ﺧﻼف وﻳﮋﮔﻰﻫﺎى ﻓﻄﺮى اﻧﺴﺎن اﺳﺖ و وﻗﺘﻰ ﺧﻼف آنﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ دﻳﺮ ﻳﺎ زود دﭼﺎر ﺑﺤﺮانﻫﺎى دروﻧﻰ و ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

ﻧﺘﻴﺠﻪ این که آﻧﭽﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪى ﻗﺪم ٤ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ، ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪای استﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻨﻔﻰ و ﻧﺎﻛﺎﻣﻰﻫﺎى زﻧﺪﮔﻰ را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ؛ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻣﺜﺒﺖ را در ﺑﺨﺶ داﺷﺘﻪﻫﺎ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد، آنﻫﻢ ﺑﻴﺎن اﻧﺪک ﻧﻘﺎط ﻗﻮت زﻧﺪﮔﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ آن، اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎ در زﻧﺪﮔﻰ ﻛﺎرﻛﺮد اﺻﻮل اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ.

ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪى ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ و ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ. ﻻزﻣﻪ ى ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻰ ﺳﺎﻟﻢ و ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻦ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪای‎است ﻛﻪ ﻓﺮد را ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﻴﻘﻰ از زﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ. اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪاى ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ واﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﭙﺮدازد، ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻰ را ﺑﺎ ﻫﻢ و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﺰان ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﻨﺪ، ﻋﻠﻞ و اﺳﺒﺎب را درﺳﺖ و واﻗﻌﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ، ﺑﺮاى ﻧﻘﺶ ﻓﺮد و ﻣﺨﺎﻃﺐ وى در رواﺑﻂ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮد و در ﻫﺮ ﻣﺴﺄﻟﻪ اى ﻫﻤﻪى ﺟﻮاﻧﺐ را ﺑﺎ ﻫﻢ و ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺴﻨﺠﺪ.ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎرﻳﻚ اﺳﺖ داﺋﻤﺎ ﻓﺮد را ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻠﺦ ﺧﻮد روﺑﺮو ﻣﻰﻛﻨﺪ و درﺻﺪ ﺑﺎﻻﻳﻰ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر زﻧﺪﮔﻰ آﻳﻨﺪه ﺧﻮد را ﻓﺪاى ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻰکنند.

1-4-3. رنجش‌ها

در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻧﺠﺶ ﺑﻪ ﻛﻠﻰ زﺷﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ و دﺳﺘﻮر ﺑﻪ ﺗﺮک آن ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻓﺮد رﻧﺠﻮر از ﺳﺮ ﺗﻮﻗﻊﻃﻠﺒﻰ و ﺑﺎورﻫﺎى ﻧﺎدرﺳﺖ ﻛﻴﻨﻪ و ﻛﺪورت ﺑﻪ دل ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﭼﻪ در ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﻚ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرى و اﻣﺮ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه، در ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ رﻧﺠﺶ را از ﺧﻮد ﺑﺮﻃﺮف ﺳﺎزد؛ اﻣﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ رﻧﺠﺶ در ﺣﺎﻟﺖ دوم ﺑﺟﺎ و ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ؛ ﺣﺘﻰ ﻣﻮاﻗﻌﻰ ﻻزم اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ رﻧﺠﺶ در ﺣﺎﻟﺖ دوم را ﻳﻜﻰ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ روﺣﻰ و اﺧﻼﻗﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ داﻧﺴﺖ؛ زﻳﺮا اﻳﻦ رﻧﺠﺶ و ﻛﺪورت ﺳﺒﺐ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺧﺎﻃﻰ و ﻧﺠﺎت ﻓﺮد، ﺧﺎﻧﻮاده و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و از ﺳﻜﻮت اﻓﺮاد در ﺑﺮاﺑﺮ آن، ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺮى ﺷﺪن آنﻫﺎ و ﮔﺴﺘﺮش و رواج ﭼﻨﻴﻦ اﻋﻤﺎﻟﻰ ﺷﺪه، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻣﻰﺷﻮد.

از این رو اﻳﻦ روﻳﻪاى ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ در ﻣﻮﺿﻮع رﻧﺠﺶ در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ واین‎که ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻰ ﻫﺮ رﻧﺠﺶ و ﻛﻴﻨﻪاى را ﺧﻮد ﻓﺮد داﻧﺴﺘﻪ، و این‎که اﻧﺴﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ از دﻳﮕﺮان رﻧﺠﺸﻰ ﺑﻪ دل ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﺎﻳﺪ رﻧﺠﺶ و ﻛﻴﻨﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺖ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﭙﺮدن ﺣﻞ ﻛﺮد، ﺧﻼف ﻓﻄﺮت اﻧﺴﺎن است. ﻛﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ آن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺑﺤﺮانﻫﺎى ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ، روﺣﻰ و رواﻧﻰ دروﻧﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، ﺑﻠﻜﻪ در ﺑﻴﺮون و اﺟﺘﻤﺎع ﻧﻴﺰ اﺛﺮ ﻣﻨﻔﻰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻧﺤﻄﺎط و ﻧﺎﺑﻮدى آن ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ.

ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس وﻗﺘﻰ ﺟﺎن، ﻣﺎل ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻮس اﻧﺴﺎن ﻣﻮرد ﺗﻌﺮض و ﺗﺠﺎوز قرار می‎گیرد اﮔﺮ ﻃﺒﻖ آﻣﻮزه‎هاى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻰﺑﺎﻳﺴﺖ، ﺑﺒﺨﺸﻴﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺴﭙﺎرﻳﻢ ﻳﺎ ﺑﺮاى ﺷﺨﺺ ﺧﺎﻃﻰ دﻋﺎ و ﻃﻠﺐ ﻫﺪاﻳﺖ و آﻣﺮزش ﻛﻨﻴﻢ. اﻳﻦ اﻣﻮر در ﺟﺎى ﺧﻮد ﺧﻮب اﺳﺖ اﻣﺎ ﻧﻪ در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد. زﻳﺮا از ﻳﻚ ﻃﺮف ﺳﺒﺐ ﺳﺮﺧﻮردﮔﻰ و ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮى ﻓﺮد و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺳﺒﺐ ﻃﻐﻴﺎن و ﻳﺎﻏﻰﮔﺮى ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در اﻧﺪک زﻣﺎﻧﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮ و ﻇﺎﻟﻢ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻰﺷﻮد.

ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل، ﺧﻮد را در وﺿﻌﻴﺘﻰ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﻪ ﺟﺎن، ﻣﺎل ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻮﺳﺘﺎن ﺗﺠﺎوز ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﭼﻪ واکنشی ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ؟ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺘﻰ اﻣﻜﺎن ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺣﻖ و ﺣﻘﻮق و ﻣﺠﺎزات ﻓﺮد ﺧﺎﻃﻰ وﺟﻮد ﻧﺪارد در ﻋﻮض ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺬﺷﺖ ﻧﻤﻮده ﻳﺎ ﺑﺮاﻳﺶ دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻘﺎص او را ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺴﭙﺎرﻳﺪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد. ﻧﻪ ﺷﻤﺎ و ﻧﻪ ﻫﻴﭻ اﻧﺴﺎن آﮔﺎه و ﺻﺎﺣﺐ اراده اى اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ در واﻗﻊ ﺑﺮوز ﺧﺸﻢ و ﻏﻀﺐ و اﻋﺎده ﺣﻖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺻﻔﺖ ﻓﻄﺮﺗﻰ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ از ﺧﻮد واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ واﻛﻨﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻓﺮد ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻰ ﺑﺎﺷﺪ.

2-4-3. اﺣﺴﺎﺳﺎت

اﻣﻜﺎن دارد ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، اﻟﻜﻞ، ﻧﻴﻜﻮﺗﻴﻦ، رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻰ،اﺣﺴﺎﺳﻰ و دﻳﮕﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎى ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرى ﻛﻪ داﺷﺘﻴﻢ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻔﻤﺎن ﺧﺸﻚ ﺑﻰ‎روح ﺷﺪه ﺑﻮد اﻣﺎ اﺻﻮﻻً اﻛﺜﺮ ﻣﺎ اﻧﺴﺎن‎هایی داراى اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ ﻟﻄﻴﻔﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ و از اﻳﻨﺮو دﺳﺘﮕﺎه ارزش‎گذاری و تصمیم‎گیری ﻣﺎ ﺑﻴﺶ از آن ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى ﻋﻘﻠﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاﺳﺎس اﺣﺴﺎس و ﻋﺎﻃﻔﻪ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در دوران اﻋﺘﻴﺎد ﻓﻌﺎل ﺳﺒﺐ رﻧﺠﺶ، ﻧﺎراﺣﺘﻰ و ﺧﺴﺎرت دﻳﮕﺮان ﺷﺪﻳﻢ اﻣﺎ از درون ﺗﺎب و ﺗﺤﻤﻞ آزار و اذﻳﺖ دﻳﮕﺮان را ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ. از ﺟﻤﻠﻪ آدﻣﻬﺎﻳﻰ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﺎر اﻋﺘﻴﺎد و ﻧﻮاﻗﺺ ﻧﻤﻰ ﺷﺪﻳﻢ دﻳﮕﺮان ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﻰ داﻧﺴﺘﻨﺪ.

3-4-3. ﮔﻨﺎه و ﺧﺠﺎﻟﺖ

اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه، ﻧﺪاﻣﺖ و ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻰ ﺟﺰء دردﻧﺎکﺗﺮﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت اﺳﺖ. ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ دلیل اﻓﺮاد از آﺛﺎر آن واﻫﻤﻪ دارﻧﺪ و دﻧﺒﺎل راﻫﻰ ﺑﺮاى ﻓﺮار یا ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن آن ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ. اﻧﺠﻤﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ داده و ﻫﻢﺟﻬﺖ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز اﻋﻀﺎ، رﻫﺎﻳﻰ از آن را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد ﻗﺮار داد.

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺑﺮرﺳﻰﻫﺎ روى اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎزﻧﺪه‎اﻧﺪ؛ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دوازده قدمی درد را ﺧﻮب ﺗﺸﺨﻴﺺ داده اﻣﺎ درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ اراﺋﻪ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ ﺣﺲ ﮔﻨﺎه دردآور اﺳﺖ اﻣﺎ آﻳﺎ وﺟﻮد آن ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ و ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه؟ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ اﺣﺴﺎس ﻫﺎ را ﻣﺬﻣﻮم داﻧﺴﺘﻪ و ﺑﺮاى رﻫﺎﻳﻰ از آﻧﻬﺎ اﻗﺮار را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داده. اﻳﻦ ﺧﻄﺎى بزرگی است. اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪﻧﺪ و ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه ﺧﻄﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺮاى رﻓﻌﺸﺎن ﻫﻢ اﻗﺮار ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ.

4-4-3. وﺟﺪان ﺑﻴﺪار

اﺣﺴﺎﺳﺎت ذکر شده در قدم چهارم، زﻣﺎﻧﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﺮﺗﻜﺐ اﺷﺘﺒﺎه ﻳﺎ رﻓﺘﺎر ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻰ ﺷﻮد. در اﻳﻦ زﻣﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ وﺟﺪان واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﺪ. در واﻗﻊ اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه‌ى ﺑﻴﺪارى و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺻﺤﻴﺢ وﺟﺪان اﺳﺖ. ﺣﺎل اﮔﺮ ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺑﻰﺗﻔﺎوت ﺑﻮده ﻳﺎ از آن ﻓﺮارى ﺷﻮد در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد وﺟﺪان ﺑﻴﺪار ﺧﻮد ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻰ ﻧﺸﺎن داده، در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻮاﻫﺎن رﻓﻊ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﺧﺎﻣﻮﺷﻰ وﺟﺪان ﻣﻰﺷﻮد.

اﮔﺮ رﻳﺸﻪ ى ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻰﻫﺎ و ﻓﺮار از اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻮاﻫﺎى ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ دروﻧﻰ ﻣﻰرﺳﻴﻢ ﻛﻪ وﺟﺪان، ﻣﻨﺒﻊ و رﻳﺸﻪ ى اﻳﺠﺎد اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت را دﺷﻤﻦ و ﻣﺰاﺣﻢ ﻛﺎر ﺧﻮد ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ، از این رو از ﻫﺮ راﻫﻰ وارد ﻣﻰﺷﻮد ﺗﺎ آن را در ﻧﻄﻔﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ ى اﻳﻦ نیرنگ‎ها، زﺷﺖ ﻧﺸﺎن دادن اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت اﺳﺖ.

اﻣﺎ ﭼﻄﻮر ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت دردﻧﺎک و ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰى ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ؟

در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ درد و رﻧﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت اﺛﺮ ﺑﺎزدارﻧﺪﮔﻰ دارد. اﮔﺮ اﻳﻦ ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎى دروﻧﻰ ﻧﺒﻮد،اﻧﺴﺎن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﺧﻮد دﻗﻴﻖ ﻧﺸﺪه، ﺑﻠﻜﻪ ﻟﺬت ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ و اﻣﻴﺎل ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻜﺮار ﭼﻨﻴﻦ اﻋﻤﺎﻟﻰ ﻣﻰﺷﺪ. اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﺑﻮدﮔﺮ و ﻛﺸﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎزدارﻧﺪه و ﺳﺎزﻧﺪه‌اﻧﺪ. در واﻗﻊ وﺟﺪان اﻧﺴﺎن ﻣﻴﺰان و ﺧﻂﻛﺸﻰ در ارزﻳﺎﺑﻰ رﻓﺘﺎر و ﻛﺮدار اﺳﺖ، ﻫﺮﮔﺎه آدﻣﻰ ﻓﻜﺮ و ﻋﻤﻞ ﺧﻮب و ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اى اﻧﺠﺎم دﻫﺪ، از درون اﺣﺴﺎس رﺿﺎﻳﺖ و آراﻣﺶ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ در اﺻﻞ وﺟﺪان او اﻋﻼم رﺿﺎﻳﺖ ﻛﺮده، و ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻰ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻰ، اﺣﺴﺎس ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻰ وﮔﻨﺎه ﺑﻪ وى دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ ﻛﻪ این‎جا ﻧﺸﺎن از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﺟﺪان اﻋﻼم ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻰ ﻣﻰکﺪ. ﻇﻬﻮر ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎل و اﺣﺴﺎس ﻧﻮﻋﻰ ﻫﺸﺪار و ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺑﺮاى ﻓﺮد اﺳﺖ، ﭼﻮن اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت از درون اﻧﺴﺎن ﻧﺸﺄت ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ، راه ﻓﺮارى از آنﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد، ﺗﻨﻬﺎ راه ﭼﺎره ﺑﻬﺎدادن و ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ.

5-4-3. ﺗﺒﻌﺎت ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ وﺟﺪان

ازﺟﻤﻠﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺸﺎرﻛﺖ و اﻗﺮار ﺣﺲ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ، اﺣﺴﺎس رﻫﺎﻳﻰ و آزادی‎است ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻤﺎن رﻫﺎﻳﻰ از ﻋﺬاب و درد وﺟﺪان اﺳﺖ. درواﻗﻊ ﻗﻮﻳﺘﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮوى ﺑﺎزدارﻧﺪه دروﻧﻰ را ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻰکنﻴﻢ، اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻤﺎن ﻣﺘﺤﻮل ﺷﺪه و ﺣﺎل ﺧﻮﺑﻰ ﺑﻪ ﻣﺎ دﺳﺖ ﻣﻰدﻫﺪ، اﻣﺎ ﻋﻮاﻗﺐ رﻓﺘﺎرﻣﺎن ﺑﺎﻗﻴﺴﺖ، ﺿﺮر و ﺧﺴﺎراﺗﻰ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺮ ﺧﻮد ﭼﻪ ﺑﺮ دﻳﮕﺮى زدﻳﻢ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ؛ و ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺑﻰ ﺗﻔﺎوت ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ ﻳﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ. از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ وﻗﺘﻰ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﻛﺖ و اﻗﺮار، ﻧﺪاى ﻫﺸﺪاردﻫﻨﺪه وﺗﻌﺰﻳﺮﻛﻨﻨﺪه درون را ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ، ﻛﻢﻛﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﺎﺣﺖ و زﺷﺘﻰ اﻋﻤﺎﻟﻰ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﻴﻢ ﺑﻰﺗﻔﺎوت ﺷﺪه ﻳﺎ اﻗﺮار را اﺑﺰارى ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﺗﺎ ﭘﺲ از ارﺗﻜﺎب اﻳﻦ اﻋﻤﺎل اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻳﻢ.

آﺛﺎر و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓﻮق در اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎر اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻴﺸﺘﺮى ﺑﻪ ﻣﺬﻣﻮم و ﺑﺪ داﻧﺴﺘﻦ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه و ﻧﺪاﻣﺖ دارﻧﺪ و ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﺧﺎﺻﻰ ﺑﻪ اﺻﻞ اﻗﺮار دارﻧﺪ، ﻣﺤﺴﻮس اﺳﺖ. ﺑﻪاﻳﻨﺼﻮرت ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻫﺮ ﺑﺎر اﻗﺮار، وﺟﺪان ﺧﻮد را ﺳﺎﻛﺖ ﻣﻰکنﻨﺪ. اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮد ﻣﺠﺪد ﻣﺮﺗﻜﺐ آن اﻋﻤﺎل ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر اﻗﺮار و ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﺷﺘﻰ آن ﺑﻰﺗﻔﺎوتﺷﻮﻧﺪ، ﺗﺎﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ آن را ﻋﻤﻠﻰ ﻋﺎدى و ﻣﻮﺟﻪ ﻣﻰﺷﻤﺎرﻧﺪ. ﻏﺎﻓﻞ از این‎که ﻋﻮاﻗﺐ آن ﺑﺎﻗﻴﺴﺖ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ ﮔﺮﻳﺒﺎنﮔﻴﺮﺷﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. آﺛﺎر دروﻧﻰ و ﺑﻴﺮوﻧﻰ آن اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﻏﻴﺮﻣﺴﺌﻮل، ﻣﺨﺮب و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺟﺎﻣﻌﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه، ﺑﻠﻜﻪ از ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺰﺟﺮ و ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﻃﻐﻴﺎن ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و راه زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻪ واﺳﻄﻪى ﻟﻐﺰش ﭘﻴﺶ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ

6-4-3. اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮد اﻧﺴﺎن، ﺧﺪاوﻧﺪ و دﻳﮕﺮان

در ﻣﻮرد اول اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﻻزم، ﺑﺎزدارﻧﺪه و ﺳﺎزﻧﺪه اﺳﺖ. در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﻓﺮد ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮد اﺣﺴﺎس ﻏﺮور و ﺗﻜﺒﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎرش ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﻋﻤﺎل ﺧﻴﺮ و ﻧﻴﻚ از ﺑﻴﻦ رود ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮارد در ﻣﻮرد راﺑﻄﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻢ ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ ﺳﺒﺐ ﻓﺮوﺗﻨﻰ وى در ﻣﺤﻀﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺨﺸﺶ، رﺣﻤﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ او ﻣﻰﺷﻮد از اﻳﻨﺮو در ﻣﻨﺎﺟﺎت و راز و ﻧﻴﺎز ﺑﺰرﮔﺎن ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه و ﻧﺪاﻣﺖ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺳﺖ. اﻣﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺳﻮم ﻳﻌﻨﻰ در ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮان اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﺗﺎ ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺪودى ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اﺳﺖ آﻧﻬﻢ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺧﺴﺎرت و ﻧﺎراﺣﺘﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ یا در ﻣﻮاردى ﻛﻪ اﻳﻦ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه و ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺒﺮت و ﺑﺎزدارﻧﺪﮔﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰﺷﻮد در ﻏﻴﺮ این‎صورت آﺛﺎر ﻣﺨﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.

7-4-3. ﺗﺮس

ﺗﺮس اﺣﺴﺎسی‎است ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آن را ﻳﻜﻰ از ﻋﻠﻞ ﻧﺎﻛﺎﻣﻰﻫﺎى ﮔﺬﺷﺘﻪ داﻧﺴﺘﻪ. ﺗﺮس و ﺗﺮﺳﻮ ﺑﻮدن صفاتی‎است ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪى اﻋﻀﺎ را ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آن و ﻳﻜﻰ از ﻋﻠﻞ رﻓﺘﺎرﻫﺎى ﻏﻠﻂ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻰداﻧﺪ. در ﻛﻨﺎر دﻳﮕﺮ رذاﺋﻞ اﺧﻼﻗﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪى ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ داده، ﺗﺮس را ﻧﻴﺰ ذﻛﺮ ﻛﺮده ﺗﺎ از ﻫﺮ راه ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪى اﻓﺮاد را ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر ﻧﺸﺎن داده، از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺰ اﻣﺮوز و ﺣﺎل را روﺷﻦ ﺑﻨﻤﺎﻳﺎﻧﺪ.

ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ، اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻋﻀﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎى ﺗﺮﺳﻮ و ﺑﺰدﻟﻰ ﻧﺒﻮدﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﺷﺠﺎع، ﭘﻴﺸﻘﺪم و ﺟﻠﻮﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺠﺎﻋﺖﻫﺎى ﺑﻰﺣﺪ و ﺣﺼﺮ ﺑﻮد، اﻣﺎ این‎که ﺗﺮس را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ دﻫﻴﻢ ﻏﻠﻂ اﺳﺖ. اﮔﺮ واﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺎرﻳﻒ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪى ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ ﺧﻮد را ﺑﻴﻦ ﺷﺠﺎعﺗﺮﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ، در اﻣﻮر اﻗﺘﺼﺎدى، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﺣﺘﻰ در دﻋﻮا و ﻧﺰاعﻫﺎ ﻫﻢ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﻰدادﻳﻢ.

در درون اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ آن زﻣﺎن ﺗﺮس وﺟﻮد داﺷﺖ ﻳﺎ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﻪاﺻﻄﻼح در ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻬﺒﻮدى در ﺣﺮﻛﺖ اﻧﺪ. ﻛﻤﻰ ﺑﻪ اﻓﻜﺎر، رﻓﺘﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻳﻦ دوران ﺧﻮد و دﻳﮕﺮ دوﺳﺘﺎن هم درد ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ. ﭼﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﻄﻮره ﻫﺎى ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺷﻬﺎﻣﺖ دﻳﺮوز (ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﻣﺴﻴﺮ ﻧﺎدرﺳﺖ) ﺣﺎل اﻣﺮوز ﻫﻤﭽﻮن ﻛﻮدﻛﻰ ﺧﺮدﺳﺎل ﺑﺮاى ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮع و ﻣﺴئله ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﻰ ارزﺷﻰ ﺗﺮس ﺗﻤﺎم وﺟﻮدﺷﺎن را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻟﺐ ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ و اﻗﺮار ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﻨﺪ.

ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ بیشتر ﺣﺮفﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮدن ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺷﻬﺎﻣﺘﺸﺎن ﺑﻮد؛ ﺣﺎل اﻣﺮوز ﭼﻪ در ﺟﻠﺴﺎت ﭼﻪ ﺑﻴﻦ دوﺳﺘﺎن همدرد و ﭼﻪ در ﺧﺎﻧﻮاده و ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﭘﺎىﺛﺎﺑﺖ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﺸﺎن اﻗﺮار ﺗﺮس ﻫﺎى درون اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻏﻠﻂ ﻛﻪ اﻗﺮارش ﺑﺎﻋﺚ رﻫﺎﻳﻴﺴﺖ؛ ﻏﺎﻓﻞ از این‎که ﺑﻪﻣﺮور ﺑﺎ ﺑﻴﺎن و ﺗﻤﺮﻛﺰ روى ﭼﻨﻴﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻰ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﺗﺮﺳﻬﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻤﻰﻳﺎﺑﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻣﻰﺷﻮد و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮدن دﻳﮕﺮان از اﻳﻦ

دروﻧﻴﺎت ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت درباره ﺧﻮد ﻓﺮا ﻣﻰﺧﻮاﻧﻴﺪ، ﻛﻪ ﺟﺰ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﻔﻰ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺳﻮدى ﻧﺪارد.

8-4-3. رواﺑﻂ

رواﺑﻂ ﻣﺎ در ﻳﻚ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪى ﺷﺎﻣﻞ رواﺑﻂ ﻣﻮﻓﻖ و ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ و در ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪى دﻳﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ رواﺑﻂ ﺳﺎﻟﻢ و ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﻣﻰﺷﻮد. راﺑﻄﻪ ﻣﻮﻓﻖ راﺑﻄﻪ ای‎است ﻛﻪ ﻣﺎ و ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ در آن راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ ﺑﻪ اﻫﺪاف و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎى ﺧﻮد رﺳﻴﺪه اﻳﻢ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ راﺑﻄﻪ اى رﺿﺎیت‎بخش ﺑﻮده و در ﻣﻘﺎﺑﻞ راﺑﻄﻪ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ راﺑﻄﻪ‎ای است ﻛﻪ رﺿﺎﻳﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻰ از آن ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ و ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎى ﺧﻮد یا ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺮﺳﻴﺪه اﻳﻢ.

وﻗﺘﻰ از رواﺑﻄﻤﺎن ﺗﺮاز ﻣﻰ‌ﮔﻴﺮﻳﻢ بایستاﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ( ﻣﻮﻓﻖ، ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ و ﺳﺎﻟﻢ، ﻧﺎ ﺳﺎﻟﻢ) را ﺑﺮرﺳﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺻﺤﻴﺢ و ﻛﺎﻣﻠﻰ از ﺧﻮد به‎دست آورﻳﻢ. اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ و ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻴﻢ ودﻧﺒﺎل ﻧﻘﺶ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎور اﺷﺘﺒﺎﻫﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﻴﺪا می‌کنیم و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﻰ از ﺧﻮد ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ و در ﻣﺴﻴﺮ برنامه ﺑﺎﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻰ‌‎ﺷﻮﻳﻢ.

قدم سوم

ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ، اراده و زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪان ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ او را درک ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﺴﭙﺎرﻳﻢ.

ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ذﻫﻦ اﻋﻀﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﮔﻴﺮد ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ، اﻧﺠﻤﻦ و ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﻗﺮار دارﻧﺪ و آﻧﭽﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰﮔﻮﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎى ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪا ﻓﺮض ﻣﻰﺷﻮد. ﻧﺘﻴﺠﻪ این‎که ﭼﻮن ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاى ﺷﺨﺺ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎرﺟﻰ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﺻﻮل، ﻓﻀﺎى برنامه،ﻗﺪم... ﺻﻮرت ﺧﺎرﺟﻰ دارد و ﭼﻮن ﺳﻪ ﻣﻔﻬﻮم اﻧﺠﻤﻦ، ﺧﺪاوﻧﺪ، ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﻣﻨﻄﺒﻖاﻧﺪ در ذﻫﻦ اﻋﻀﺎ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻧﺠﻤﻦ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪى ﺑﻬﺒﻮدى اﺳﺖ.

اکنون ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻰ ﻗﺪم سه ﺑﭙﺮدازﻳﺪ؛ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﺟﺎ در ﻇﺎﻫﺮ ﺣﺮف از ﺧﺪاوﻧﺪ، ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ، ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ... در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ، ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس اﻧﺠﻤﻦ، ﺧﻮاﺳﺖ اﻧﺠﻤﻦ، ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن و ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺳﭙﺮدن ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﺮاى ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ؛ درواﻗﻊ ﺑﺎ ﻫﻢردﻳﻒ ﺷﺪن ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﺛﺮﮔﺬارى ﻫﻤﭽﻮن ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ کنار ﻛﻨﺎر ﺧﻮد، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﺻﻮل ﺧﻮد اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﻴﺪه، ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮﺟﺎ اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮود ﻛﻪ اﻋﻀﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاﻳﺮاد ﻳﺎ واﻛﻨﺸﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺧﻮد را دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻤﻰدﻫﺪ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪﻛﺎر ﻣﻰ ﮔﻴﺮد و اﻋﻀﺎ ﭼﻮن اﻋﺘﻘﺎد دروﻧﻰ ﻗﻮى و ﻣﺤﻜﻤﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم ﭘﻴﺪا ﻛﺮده‎اﻧﺪ دﺳﺖ از ﺟﻨﮓ و ﺟﺪال ﺑﺮداﺷﺘﻪ و اواﻣﺮ را اﻧﺠﺎم ﻣﻰدﻫﻨﺪ، ﻏﺎﻓﻞ از این که ﺧﻮاﺳﺖ و اراده ى ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﻴﺰى ﻧﺒﻮده ﺟﺰ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وى اﻟﻘﺎ ﺷﺪ. ﺟﺪاى از ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻻ، ﻗﺪم سه در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎى دﻳﮕﺮى ﻧﻴﺰ ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﺪه از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮرﺳﻰ ﺗﻄﺒﻴﻘﻰ ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺪاوﻧﺪ در برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﻜﺎﺗﺐ و ادﻳﺎن ﻛﻪ اکنون ﺑﻪ آن ﻣﻰﭘﺮدازﻳﻢ:

1-3-3. باور غلط از خداوند

ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺪاوﻧﺪى ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻗﺪم ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺧﺪایی است، ﻛﻪ در واﻗﻌﻴﺖ وﺟﻮد دارد. ﻃﺒﻖ اﺻﻮل و ﻗﺪمﻫﺎ اﻋﻀﺎ ﺧﺪاﻳﻰ را ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد درک ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ، راﺑﻄﻪى ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻪ از روى ﺧﺎﻟﻖ و ﻣﺨﻠﻮﻗﻰ و ﺑﻨﺪﮔﻰ ﻛﺮدن، ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺳﻮدﺟﻮﻳﻰ از ﺧﺪاى ﺑﺎﻻﺳﺖ. ﻧﺘﻴﺠﻪى درک ﺷﺨﺼﻰ اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﺎى وﺿﻌﻴﺖ و ﻧﻴﺎز ﺧﻮد ﺻﻔﺎﺗﻰ را ﺑﻪ وى ﻧﺴﺒﺖ داده و ﺻﻔﺎﺗﻰ را ﺳﻠﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ. در ذﻫﻦ اﻓﺮاد اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ آﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺳﭙﺮدن زﻧﺪﮔﻰ ﺑﻪ او ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﻞ ﺧﻮد ﻓﺮد اﺳﺖ. از ﻧﮕﺎه ﻓﻠﺴﻔﻰ اﮔﺮ اﻋﻀﺎ ﺗﻤﺎم ﺑﺎورﻫﺎ و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻃﺒﻖ اﺻﻮل و روﻧﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻰ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد ﺑﻠﻜﻪ دﭼﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎکﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﺷﺒﻬﺎت ﻓﻠﺴﻔﻰ، اﻋﺘﻘﺎدى ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. اﮔﺮ آنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ذﻫﻦ ﻣﻰﮔﺬرد ﺧﺪاﻳﻰ را ﺑﺮاى ﺧﻮد ﺗﺼﻮر ﻛﺮده و ﺻﻔﺎﺗﻰ ﺑﻪ آن ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺪ، و ﺑﻪ زﻋﻢ ﺧﻮد زندگی‎شان را ﺑﻪ او ﺑﺴﭙﺎرد، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﻮﻫﻤﻰ ﻋﻤﻴﻖ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺑﺪﺑﻴﻦ و ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻣﻰﺷﻮد. ﻧﺘﻴﺠﻪ این‎که ﻋﻤﺮى را ﺻﺮف ﺑﻪاﺻﻄﻼح ﺳﭙﺮدن و ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ اراده و اﺧﺘﻴﺎر زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد ﺑﻪ آن ﻣﻮﺟﻮد ﺧﻴﺎﻟﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ در اﻧﺘﻬﺎ ﻫﻢ آﻧﭽﻪ به ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺎرﻛﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ، ﻣﺒﺘﻼ و ﮔﺮﻓﺘﺎرش ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﺼﻮر این‎که ﺧﻮاﺳﺖ و ارادهى ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮده ﻣﻰداﻧﺪ، از این رو ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻰ ﭘﺮدازد. اﻣﺎ در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاى ﺗﻮﻫﻤﻰ را ﺧﻄﺎب ﻗﺮار ﻧﻤﻰدﻫﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﻘﻴﻘﻰ را ﺑﻪ ﺑﺎد ﻧﻘﺪ و اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻰ ﮔﻴﺮد.

2-3-3. ﺳﭙﺮدن

از دﻳﮕﺮ ﺧﻂ ﻣﺸﻰ ﻫﺎى ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس اﻳﻦ ﻗﺪم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﭙﺮدن اﺳﺖ. در ﻇﺎﻫﺮ ﺳﭙﺮدن اراده و اﺧﺘﻴﺎر زﻧﺪگی‎است اﻣﺎ در اﻛﺜﺮ ﻣﻮاردى ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ، ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﻓﻀﺎى برنامه در ﺗﻔﺴﻴﺮ اﻳﻦ روﻳﻪ آﻣﺪ، ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻮاردی‎است ﻛﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺧﻼف ﻣﻴﻞ ﻓﺮد اﺳﺖ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ از اﻳﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﻣﻮاردی‎است ﻛﻪ ﻳﻚ اﺗﻔﺎق ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﺑﺮاى ﻓﺮد اتفاقات و ﺳﭙﺮدن، ﻣﺴﻜّﻨﻰ ﺑﺮاى ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى از واﻛﻨﺶﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎلی‎است. درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪى اﻣﻮر ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ و اراده ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد، ﻧﻘﺶ اراده و اﺧﺘﻴﺎر اﻧﺴﺎن ﭼﻪ ﻣﻰﺷﻮد؟ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺒﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮ دﻧﻴﺎ ﺣﺎﻛﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن اﺧﺘﻴﺎر و اراده داد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺒﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎﺷﺪ. اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻪى اﻣﻮر ﺗﻨﻬﺎ از دﻳﺪ اﺧﺘﻴﺎر و اراده ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺟﺒﺮ اﻟﻬﻰ ﺑﻨﮕﺮﻳﻢ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮاى اراده واﺧﺘﻴﺎرى ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در اﺧﺘﻴﺎر اﻧﺴﺎن ﻗﺮار داد ﺑﺎﻗﻰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ.

3-3-3. ﺟﺒﺮﮔﺮاﻳﻲ

ﻧﻘﺪ دﻳﮕﺮى ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺪم ﺳﻮم وارد اﺳﺖ این‎که اﻳﻦ ﻗﺪم ﺗﻨﻬﺎ ﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮده ﻳﻌﻨﻰ از ﻳﻚ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺤﺚ ﺟﺒﺮ را ﻣﻘﺪم داﻧﺴﺘﻪ در صورتی‎که اﮔﺮ ﻫﺪف اﻳﻦ بود ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺪم ﺳﻮم ﻓﺮد را ﻳﺎرى ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد ﻓﺮد ﺑﺘﻮاﻧﺪ زﻧﺪﮔﻰ اش را اداره و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮى ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ روى ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻮدن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺤﺚ ﻣﻰ ﺷﺪ و این‎که ﺧﻮد اﻧﺴﺎن ﺗﺤﺖ اراده ﺧﺪاوﻧﺪ داراى ﻗﻮه ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﻣﻀﺎﻋﻔﻴﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ آن را در ﺧﻮد ﺑﭙﺮوراﻧﺪ و در این‎صورت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﻣﺴئول، ﺳﺎزﻧﺪه و ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل تبدیل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

قدم دوم

ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ از ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ.

در ﻗﺪم دو، ﺑﺎل داﻧﺎﻳﻰ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ىﻗﻮهﺗﻔﻜّﺮ و ﺗﻌﻘّﻞ ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در اﺑﺘﺪاى اﻳﻦ ﻗﺪم ﻧﻴﺰ ﺗﺼﻮﻳﺮى ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر از ﮔﺬﺷﺘﻪى ﻓﺮد ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ و آن را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﮔﺬﺷﺘﻪاش ﺗﻌﻤﻴﻢ دادﻧﺪ. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺨﺺ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ ﻧﺎﻗﺺ و ﻣﻨﻔﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪى ﺧﻮد ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ و وﻗﺘﻰ دﻧﺒﺎل ﻋﻠﻞ ﺷﻜﺴﺖ و ﻧﺎﻛﺎﻣﻰﻫﺎ ﻣﻰ ﮔﺮدد، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﺪم ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻠﺶ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻠﺖ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎور ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪاش ﺳﺮاﺳﺮ اﺷﺘﺒﺎه و ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮده و ﻋﻠﺖ ﻫﻢ، ﻋﺪمﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻠﺶ است.

در ﻗﺪم دو، ﭘﺲ از این که ﺑﺎور ﻋﺪمﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﺑﺮاى ﻓﺮد ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد و دﻧﺒﺎل راه درﻣﺎن ﺑﺮاى آن ﻣﻰ ﮔﺮدد ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪه ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﺑﻪ او ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﺷﻮد. در اداﻣﻪ راه، وﻗﺘﻰ ﺻﺤﺒﺖ از ﻧﻴﺮوﻫﺎى ﺑﺮﺗﺮ ﻣﻰﺷﻮد اوﻟﻴﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪى ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدى ﻛﻪ ﭘﻴﺶ روى ﻓﺮد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﺧﻮد اﻧﺠﻤﻦ و اﺻﻮل آن اﺳﺖ.

واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪم دو ﻓﺮد ازﻋﻘﺎﻳﺪ، ﺑﺎورﻫﺎ، ﺗﻔﻜّﺮات ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻜﺸﺪ و دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻗﻮاى ﻋﻘﻠﻰ و ﻓﻜﺮى ﺧﻮد اعتماد ﻧﻜﻨﺪ؛ زﻳﺮا اﻳﻦ ﻗﻮا ﺑﻴﻤﺎر اﺳﺖ و ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت درﺳﺘﻰ اﺗﺨﺎذ ﻛﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دل دﻫﺪ و ﻃﺒﻖ آن ﭘﻴﺶ رود ﺗﺎ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﺑﻪ او ﺑﺎزﮔﺮدد. ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ وﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ اﻧﺴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات ﻫﺴﺘﻰ را ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﻘﻞ اﺳﺖ، ﻣﺮدود ﻣﻰﺷﻤﺎرد. در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻓﺴﺎر و اﺧﺘﻴﺎرش در اﺧﺘﻴﺎر اﻧﺠﻤﻦ ﻗﺮار ﻣﻰ ﮔﻴﺮد و آن‌گونه ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ و ﻣﺴﻴﺮى ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﺪ. ﻋﻠﻤﺎى روان‌شناسی اﻳﻦ روﻳﻪ را اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻓﻜﺮ و ﻋﻘﻞ ﻣﻰ ﻧﺎﻣﻨﺪ؛ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﮕﺮد ﺑﺮاى ﺑﻪدﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺧﺘﻴﺎر اﻓﺮاد.

قدم اول

اﻗﺮار ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻋﺘﻴﺎدﻣﺎن ﻋﺎﺟﺰ ﺑﻮدﻳﻢ و زﻧﺪگی مان ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اداره ﺷﺪه ﺑﻮد.

اﻧﺴﺎن دو ﺑﺎل اﺻﻠﻰ ﺑﺮاى رﺷﺪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ دارد: داﻧﺎﻳﻰ وﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ. راه را ﺑﺪاﻧﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ در آن ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ. ﺣﺎل اﮔﺮ اﻳﻦ دو ﺑﺎل از او ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد، ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﺴﻴﺮ درﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

در ﻗﺪم اول ﺑﺎل ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﭘﺮﺳﺶﻫﺎى اﻳﻦ ﻗﺪم اﻛﺜﺮاً ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ. ﻓﻀﺎى ﻗﺪم ﻃﻮرى ﻃﺮاﺣﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎى ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم زﻧﺪﮔﻰ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﻰدﻫﺪ. وﻗﺘﻰ ﻓﺮد اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪاش را ﻣﺮور ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺑﺎل ﻋﺰت ﻧﻔﺲ، ﺷﻬﺎﻣﺖ و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ او ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد و ﺗﺮس و ﻧﺎاﻣﻴﺪى وﺟﻮدش را ﻓﺮا ﻣﻰﮔﻴﺮد.

1-1-3. ﺑﻴﻤﺎری ﻻﻋﻼج ﭘﻴﺸﺮوﻧﺪه ﻛﺸﻨﺪه ﻋﺮوس ﻫﺰار ﭼﻬﺮه

در اﻳﻦ ﻗﺪم، ﺷﺨﺺ ﻗﺒﻮل ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎرى ﺧﻄﺮﻧﺎک، ﻻﻋﻼج و ﻛﺸﻨﺪه مبتلا اﺳﺖ. واژه ﺑﻴﻤﺎرى ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺣﺎﻣﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻨﻔﻰ و ﻣﺨﺮب اﺳﺖ، ﭼﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪاین که ﺑﻴﻤﺎرﻳﻰ ﺑﺎ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺗﺒﻌﺎت ﺑﺎﺷﺪ. این‎جا است ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻰ ﭼﻮن ﻧﺎاﻣﻴﺪى، ﺷﻜﺴﺖ و ﺗﺮس ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ وى ﻣﻰﺷﻮد. در ﻗﺪم اول، ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎﻛﺎم ﻓﺮد ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺘﻜﻰ ﻛﻮﺑﻨﺪه و ﻣﺨﺮب ﺑﺮ ﺳﺮش ﻛﻮﺑﻴﺪه ﻣﻰﺷﻮد و ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت ﺑﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺳﺎﺧﺘﺎر وﺟﻮدى اش ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻰزﻧﺪ. در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﺧﻮدﺷﻜﻨﻰ و ﺧﻮدﻛﺸﻰ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ- ﻫﻮﻳﺘﻰ ﺑﺮاﻳﺶ اﺗﻔﺎق می‌اﻓﺘد، آﺷﻔﺘﻪ و ﭘﺮﻳﺸﺎن دﻧﺒﺎل راﻫﻰ ﺑﺮاى درﻣﺎن و رﻫﺎﻳﻰ از اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻰﮔﺮدد.

ﻫﻤﺎن اﻓﺮادى ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎرى را ﺑﻪ او ﻧﺴﺒﺖ دادﻧﺪ، ﺣﺎل راه درﻣﺎن را به او ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ(ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﺴﻴﺮ برنامه ﻛﺎرﻛﺮد اﺻﻮل و ﻗﺪمﻫﺎ). درﻣﺎن ﻛﻠﻰ ﻳﻌﻨﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮ روال ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و اداﻣﻪ دادن ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪمﻫﺎ. ﻟﻜﻦ ﻧﺴﺨﻪى اوﻟﻴﻪاى ﻛﻪ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻰﺷﻮد اﺟﺮاى اﺻﻮل ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪم اﺳﺖ؛ ازﺟﻤﻠﻪ اﻗﺮار، ﺗﻤﺎﻳﻞ، ﺻﺪاﻗﺖ، روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ و ﺗﺴﻠﻴﻢ. ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﻧﻴﺰ اﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرد اﻗﺮار و ﺗﺴﻠﻴﻢ اﺳﺖ. اﻗﺮار ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮدن، ﻋﺠﺰ، ﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ... و ﺗﺴﻠﻴﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎرى و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ آن.

ﻻزم اﺳﺖ ﺟﺪاى از ﻓﻀﺎى ﻗﺪم ١، ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل ﺧﻮد ﺑﻴﻨﺪازﻳﺪ، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت، ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ و ﭘﻴﺮوزى زﻳﺎدى ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ وﻟﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ و ﺑﺰرگ نمایی ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻨﻔﻰ و ﺗﻴﺮه ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس ﻣﺎ را ﻣﻨﻜﺮ وﺟﻮد ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻣﺜﺒﺖ در زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎى ﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ ﻧﺒﻮده، ﺑﻠﻜﻪ از ﻳﻚ ﻧﻴﺮو و ﺗﻮان ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻳﻢ؛ اﻣﺎ اﻓﺴﻮس از این که در ﻣﺴﻴﺮ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ. ﺣﺎﻻ ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺎوان دﻫﻴﻢ و آنﻫﺎ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ.

ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪم یک، ﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ درﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺎﻗﺺ و ﻣﻨﻔﻰﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﻛﺜﺮ آنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻞ ﻗﺪم ١ را اﺟﺮا ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﭼﻴﺰى از اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ، ﻋﺰت ﻧﻔﺲ، ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ و... را در ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰﮔﺬارند؛آﺷﻔﺘﮕﻰ،ﺗﺮس و درﻣﺎﻧﺪﮔﻰ وﺟﻮدﺷﺎن را ﻓﺮا ﻣﻰﮔﻴﺮد، از ﺧﻮد، ﺑﺎورى اﺷﺘﺒﺎه ﭘﻴﺪا ﻛﺮده، ﺧﻮد را اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻰ ﻧﺎﺗﻮان ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ.

ﻓﺮﺿﻴﻪ دﻳﮕﺮى ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺷﻮد، این است که ﻫﺪف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﻴﻦ آﺷﻔﺘﮕﻰ و درﻣﺎﻧﺪﮔﻰ اﻋﻀﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭘﺮادﻋﺎى ﺧﻮد را ﻫﻤﭽﻮن ﻣﻮﻣﻰ در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺑﺎورﻫﺎى ﺧﻮد را ﺑﻪ وى ﺗﺰرﻳﻖ کنند. ﺑﻪﻧﺪرت ﻋﻀﻮﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻃﻌﻢ واﻗﻌﻰ ﺣﺎل و اﺣﺴﺎس ﺧﻮب را ﭘﺲ از ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪم اول ﺑﭽﺸﺪ؛ اﮔﺮ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻻﺗﻰ ﺑﻪ وى دﺳﺖ دﻫﺪ ﻇﺎﻫﺮى یا ﻣﻮﻗﺘﻰاﻧﺪ ﻳﺎ در ﭘﺲ و ﻛﻨﺎر ﺧﻮد اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻨﻔﻰ بی‎شماری ﺑﻪﻫﻤﺮاه دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺐ راﺿﻰ ﺷﻮد! ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎل و اﺣﺴﺎﺳﺎت از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ در ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮ و ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪمﻫﺎ ﻣﺜﺎل ﺗﺐ اﺳﺖ، در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺮﮔﻰ ﻛﻪ در ﻗﺪم اول ﺑﺮاى او رخ داده اﺳت.

عارضه های شخصیتی

ﻋﺎرﺿﻪ ﻫﺎی ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ

 

ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻓﻀﺎى برنامه و اﺟﺮاى اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺧﺎص در اﻋﻀﺎ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد. در اداﻣﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻋﻮارض ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

1-14-2. ﺗﺄﻳﻴﺪﻃﻠﺒﻲ

وﻗﺘﻰ ﺷﺨﺺ از روز اول، از ﺳﻮى اﻋﻀﺎ، ﺧﺎﻧﻮاده و ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻮرد ﻣﺤﺒﺖ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد. ﻫﺮ اﺷﺘﺒﺎه و ﺧﻄﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻰﺷﻮد را در ﺟﻠﺴﻪ اﻗﺮار ﻛﺮده، ﺑﻪ ﺟﺎى ﺳﺮزﻧﺶ و ارﻋﺎب، ﺳﻜﻮت و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ، ﻛﻢﻛﻢﺗﺼور ﻣﻰﻛﻨﺪ اﺻﻞ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﺮد و ﻧﻜﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﻮد و ﻛﺴﻰ ﻧﺒﺎﻳﺪ او را ﺗﻮﺑﻴﺦ ﻛﻨﺪ، در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻃﻠﺐ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻰﺷﻮد ﺗﺎب و ﺗﺤﻤﻞ اﻧﺘﻘﺎدات دﻳﮕﺮان را ﻧﺪارد، در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮزﻧﺶ، اﻧﺘﻘﺎد و ﺣﺘﻰ ﻧﻈﺮات دﻳﮕﺮان ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮد، ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ ﻫﺮﻛﺎرى ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﻮد، ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻰرود، ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ، اﻋﻼم ﭘﺎﻛﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﻋﺸﻖ ﻣﻰورزد، رﻫﺠﻮ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد و ﻫﺮ ﻛﺎر دﻳﮕﺮى ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻘﺺ او را ارﺿﺎ ﻛﻨﺪ... اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮارد ﻛﺜﻴﺮى ﻫﻢ ﻧﻪ از روى ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻃﻠﺒﻰ ﺑﻠﻜﻪ از روى ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ و ﺧﻴﺮ ﺧﻮاﻫﻰ ﻋﻤﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻟﻜﻦ در ﻫﻤﻴﻦ اﻓﺮاد ﻫﻢ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻃﻠﺒﻰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ دﻳﮕﺮى ﺑﺮوز ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.

2-14-2. اﻧﺰوا

ﻳﻜﻰ از ﺷﻌﺎرﻫﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻫﺎﻳﻰ از اﻧﺰوا و ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ اﺳﺖ. اﻣﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻓﺮاد ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ درﮔﻴﺮ اﻧﺰواى درون و ﺑﻴﺮون ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. اﮔﺮ ﻛﻤﻰ ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﺑﻪ ﺧﻮد و دوﺳﺘﺎن همدرد ﻧﻈﺮ ﻛﻨﻴﻢ،ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ در اﻓﻜﺎر و ﻋﻘﺎﻳﺪ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻨﺰوى ﺷﺪه اﻳﻢ. ﻛﻢﺗﺮ ﭼﻴﺰى ﺟﺰ اﻧﺠﻤﻦ را ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﻳﻢ، ﻛﻢﺗﺮ راه و روﺷﻰ را ﺟﺰ ﺑﺎ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮا ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ، ﺧﻂ ﻛﺶ رﻓﺘﺎرﻣﺎن اﺻﻮل اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎزﺗﺎب آن در دﻧﻴﺎى ﺑﻴﺮون ﺷﺨﺺ ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺰواى ﻣﺤﻴﻄﻰ او ﻣﻰﺷﻮد. از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻨﺎره ﻣﻰﮔﻴﺮد، ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت، رﻓﺖ و آﻣﺪﻫﺎ، ﺗﻤﺎسﻫﺎ، ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن و... ﻣﺤﺪود ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ و اﻋﻀﺎ و اﻓﺮاد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰﺷﻮد؛ اﻳﻦ اﻧﺰواى ﭘﻨﻬﺎﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در آن ﺷﺨﺺ ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﻴﺮ اﻋﻀﺎى اﻧﺠﻤﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ یا در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﻣﻰ ﺧﻮرد، ﻳﺎ ﻣﺘﺤﻤﻞ رﻧﺞ و ﺳﺨﺘﻰ روﺣﻰ و اﺣﺴﺎﺳﻰ ﺷﺪه و ﻣﻨﺰوى و ﻣﺤﺼﻮر در ﻗﺎﻟﺐ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰﺷﻮد.

3-14-2. ﻛﻨﺘﺮل و ﻗﻀﺎوت

ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪمﻫﺎى دوازدهﮔﺎﻧﻪ، ﺷﺮﻛﺖ در ﺟﻠﺴﺎت و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن همدرد از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﻰ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن اﻳﻦ رذاﻳﻞ اﺳﺖ. وﻗﺘﻰ ﻓﺮد ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻗﺪمﻫﺎى دوازدهﮔﺎﻧﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ، ﺑﺎ ﭼﻬﺮه اى ﻧﺎﻗﺺ و ﻣﻨﻔﻰ از ﺧﻮد آﺷﻨﺎ ﻣﻰﺷﻮد و ﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﻤﺎم اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎر ﺧﻮد را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻰﻛﻨﺪ. وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻰ رود و ﭘﺎى ﻣﺸﺎرﻛﺖ دﻳﮕﺮان ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ ﺣﺮفﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع و ﺣﻴﻄﻪ آن ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت، ﺷﻜﺴﺖﻫﺎ، ﭘﻴﺮوزىﻫﺎ، اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و در ﻛﻞ در ﻣﺤﻮر ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻰ و ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﻓﺮدى اﺳﺖ، ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ درﮔﻴﺮ ﻗﻀﺎوت و ﺑﺮرﺳﻰ وﺿﻌﻴﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪه ﻣﻰﺷﻮد. ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮ این‎جا‎است ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ و روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮود و ﺳﺎﻋﺎﺗﻰ را ﭘﺎى شخصی‎ترین ﺣﺮفﻫﺎى اﻓﺮاد ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ. ﻳﺎ در ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺮوﻫﻰ ﻗﺪم ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ. ﻛﻢﻛﻢ ﺗﻤﺎم ﺗﻤﺮﻛﺰش روى ﺑﺎﻃﻦ و ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻋﻀﺎ و اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰﺷﻮد؛ اﻧﺴﺎنﻫﺎى ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ارﺗﺒﺎط از اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺧﺴﺘﻪ و رﻧﺠﻮر ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ؛ ازاین‎که از ﻟﺤﻈﻪ ورود ﺗﺎ زﻣﺎن ﺟﺪاﻳﻰ زﻳﺮ ذرهﺑﻴﻦ اﻧﺪ، راﺑﻄﻪﺷﺎن را ﻣﺤﺪود ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. اﻋﻀﺎى ﺧﺎﻧﻮاده و ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﻛﻪ ﺑﻪاﺟﺒﺎر اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻰ‌ﻛﻨﻨﺪ، ﺳﻜﻮت یا واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨﺪ، اﮔﺮ از آنﻫﺎ در ﻣﺤﻴﻄﻰ اﻣﻦ و راﺣﺖ ﺳﺆال ﺷﻮد، ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﻛﺎر دارﻧﺪ؛ در ﻫﺮ اﻣﺮى دﺧﺎﻟﺖ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﻧﻈﺮ ﻣﻰ‌دﻫﻨﺪ و اﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮاﺳﺘﺸﺎن ﻋﻤﻞ ﻧﻜﻨﻨﺪ ﻧﺎراﺣﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. اﻣﺎ وﺿﻌﻴﺖ رواﺑﻂ ﺑﺎ اﻋﻀﺎى دﻳﮕﺮ ﻓﺮق ﻣﻰﻛﻨﺪ. از آنﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ درﮔﻴﺮ اﻳﻦ ﻧﻮاﻗﺺ اﻧﺪ، دﻧﺒﺎل ﻛﺴﻰ ﺑﺮاى ﻫﻤﺮاﻫﻰ ﻣﻰ ﮔﺮدﻧﺪ. از این رو اﮔﺮ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دﻳﺪه ﺷﻮد ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺣﺮف و ﺑﺤﺚﻫﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل و ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ ﻳﺎ از ﺧﻮد و اﻓﻜﺎر و رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد، ﻳﺎ روى اﻓﻜﺎر و رﻓﺘﺎر ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻰ‌ﺷﻮﻧﺪ یا از اﻓﺮاد ﻏﺎﻳﺐ ﻗﻀﺎوت ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﻧﺎم اﻳﻦ روﻧﺪ را ﺻﺤﺒﺘﻬﺎى ﺑﻬﺒﻮدى ﻣﻰ ﮔﺬارﻧﺪ

4-14-2. ﺑﺨﻞ، ﺣﺴﺪ

ازﺟﻤﻠﻪ آﺛﺎر ﻣﺨﺮب ﺷﻨﻴﺪن ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت، ﺷﻜﺴﺖ و ﭘﻴﺮوزىﻫﺎى دﻳﮕﺮان، اﻳﺠﺎد ﺣﺲ ﺑﺨﻞ و ﺣﺴﺪ در ﺷﻨﻮﻧﺪه اﺳﺖ. وﻗﺘﻰ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮد را از ﻋﻴﻨﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ و اﻛﺜﺮ آن ﻣﻨﻔﻰ و ﻧﺎﻛﺎماﻧﺪ، وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎرﻛﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺷﺎﻣﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺪ و ﺷﻜﺴﺖ، ﮔﻨﺎه و رﻧﺠﺶ ﻫﺎﻳﻤﺎن اﺳﺖ، وﻗﺘﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮﻣﺸﺎرﻛﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺷﻨﻮﻳﻢ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻀﻤﻮن را دارﻧﺪ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎ و ﭘﻴﺮوزىﻫﺎى دﻳﮕﺮان ﺣﺲ ﺑﺪى ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ؛ اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻰ ﻋﻀﻮى ﺣﺎل و اﺣﺴﺎس ﺑﺪى دارد ﺗﻤﺎم اﻧﺮژى ﺧﻮد را ﺻﺮف ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ او ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺣﺎل و اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﻰ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ، اﻣﺎ وﻗﺘﻰ ﺷﺨﺼﻰ ﺣﺎل و اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﻰ دارد در ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ، اﻣﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎهﻣﺎن ﭘﺮ از ﺣﺲ ﺣﺴﺎدت ﻣﻰﺷﻮد و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺘﻈﺎر دﻳﺪن ﺣﺎل ﺑﺪ او را ﻣﻰﻛﺸﻴﻢ. ﺷﺎﻳﺪ

5-14-2. ﺗﺮس و واﻫﻤﻪ

ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه زﻧﺪﮔﻰ اﻋﻀﺎ، اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﻓﻮر ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰ ﺧﻮرد. ﺑﺮﺧﻼف اﻇﻬﺎراﺗﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد، ﺗﺮس ﺑﺮاى زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ و در این‎جا ﺑﺎ ﺗﺮسﻫﺎﻳﻤﺎن زﻧﺪﮔﻰ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ، روﻧﺪ اﺟﺮاى اﺻﻮل ﺑﻪﻧﺤﻮﻳﺴﺖ ﻛﻪ اﻋﺘﻤﺎد و ﻋﺰت ﻧﻔﺲ را از وى ﻣﻰﮔﻴﺮد و ﺗﺮس و واﻫﻤﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد. ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪمﻫﺎ ﺧﺼﻮﺻﺎً یک، دو، چهار، شش، هفت اﻋﻀﺎ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺪﺑﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﺻﺤﺖ و درﺳﺘﻰ ﻫﺮ ﻓﻜﺮ و ﻋﻤﻠﻰ ﻛﻪ از ﺧﻮد ﺑﺮوز ﻣﻰدﻫﻨﺪ را ﻣﺸﻜﻮک ﺑﻪ ﻧﻘﺺ و ﺑﻄﻼن ﻣﻰ داﻧﻨﺪ. ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﻰ ﻧﺸﺎن از ﻳﻚ ﺗﺮس و واﻫﻤﻪ دروﻧﻰﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ وﺿﻮح درﺻﺤﺒﺖﻫﺎ، رﻓﺘﺎر و اﻋﻤﺎل وى ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ. ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺮس در ﻗﺴﻤﺖ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ.

6-14-2. ﻋﺪم ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮی

اﻧﺘﻈﺎرى ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﺮاى اﻋﻀﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده، ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ اﺷﺨﺎﺻﻰ ﻣﺴﺌﻮل، ﺳﺎزﻧﺪه و ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮاى ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ. اﻣﺎ درواﻗﻌﻴﺖ ﻋﻜﺲ آن اﺗﻔﺎق ﻣﻰ اﻓﺘﺪ. در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮى اوﺿﺎع وﺧﺎﻣﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮى ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﺪ؛از آن‎جا ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ ﺑﻴﻤﺎرى اﻋﺘﻴﺎد و ﻋﺪمﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ را ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻣﻨﺸﺎء اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎر ﺧﻮد را ﺑﻴﻤﺎرى اﻋﺘﻴﺎد و ﻋﺪمﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﻣﻰ داﻧﻨﺪ. ﻫﺮﺟﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﺷﺘﺒﺎه و ﺧﻄﺎﻳﻰ ﺷﺪه آن را ﺑﻪ ﮔﺮدن اﻳﻦ دو ﻣﻰ اﻧﺪازﻧﺪ و اﻳﻦ ذﻫﻨﻴﺖ از ﺑﺎور ﺷﺨﺼﻰ اﻋﻀﺎ ﻧﻴﺰ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ و در ذﻫﻦ اﻋﻀﺎى دﻳﮕﺮ، ﻧﺰدﻳﻜﺎن و واﺑﺴﺘﮕﺎن وى و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. از این رو دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻤﺎرى و ﻋﺪم ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﻓﺮد را ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ

7-14-2. ﭼﻨﺪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ

ﺑﺮرﺳﻰ روى رﻓﺘﺎر اﻋﻀﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﺪ ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن رﻓﺘﺎرﻫﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﻨﺪ. اﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن وى دوﺳﺘﺎن همدرد، ﺧﺎﻧﻮاده و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻛﺜﺮا رﻓﺘﺎرى ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن همدرد و ﺟﻠﺴﺎت دارﻧﺪ ﻣﺘﻔﺎوت از رﻓﺘﺎرﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده و دﻳﮕﺮان دارﻧﺪ؛ ﻋﻤﺪهى دﻟﻴﻞ ﻫﻢ ﻓﻀﺎﻳﻴﺴﺖ ﻛﻪ در اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ. ﭘﺎﻳﺒﻨﺪى ﺑﻪ اﺻﻮﻟﻰ ﻫﻤﭽﻮن ﺻﺪاﻗﺖ، ﭘﺬﻳﺮش، ﺗﻤﺎﻳﻞ، ﻓﺮوﺗﻨﻰ... ﻣﻼک ارزﻳﺎﺑﻰ اﻋﻀﺎﺳﺖ؛ از این رو ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺗﻼش ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ در ﻓﻀﺎى برنامه آن را اﺟﺮا ﻛﻨﻨﺪ و ﭼﻮن ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮارد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺻﻮل ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ، آن را ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻓﻀﺎى اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺰ رﻓﺘﺎرﻫﺎ و ﻋﻘﺎﻳﺪى ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦ آنﻫﺎ را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و اﻧﺠﺎم آن ﺑﺎﻋﺚ واﻛﻨﺶ و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻓﺮد ﺧﺎﻃﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﭘﺲ آنﻫﺎ را در اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻰﺑﺮد؛ اﻟﺒﺘﻪ اﻓﺮاد در ﺑﺪو ورود و روزﻫﺎى اول اﺻﻮل ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻧﺠﻤﻦ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﻛﻪ واﻛﻨﺶﻫﺎى ﻣﺘﻔﺎوت دو ﻃﺮف ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻢﻛﻢ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﻰ رﻓﺘﺎرى ﺑﺮاى ﻓﺮد ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ و در رواﺑﻂ و ﻣﺴﺎﺋﻞ درون و ﺑﻴﺮون ﻓﻀﺎى برنامه ﻣﺘﻔﺎوت ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ. ﻣﺼﺪاق اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﺮاى اﻓﺮادى ﻛﻪ در داﺧﻞ و ﺧﺎرج از ﻓﻀﺎى برنامه ﺑﺎ وى در ارﺗﺒﺎطاﻧﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ؛ از دﻳﺪ آﻧﻬﺎ آﻧﭽﻪ او در ﻓﻀﺎى برنامه ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ، ﻣﺘﻔﺎوت از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻴﺮوﻧﻰ اش اﺳﺖ. او را ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﻇﺎﻫﺮﺳﺎز یا در ﻋﺮف اﻧﺠﻤﻦ او را ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار و ﻧﻘﺎﺑﻬﺎى ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؛ اﻣﺎ در ﺑﺴﻴﺎرى ﻣﻮارد وى ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ دﭼﺎر ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎرى ﻣﻰﺷﻮد و وﻗﺘﻰ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﻣﻰ‌ﻧﮕﺮد ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﺮف اﺳﺖ.

8-14-2. ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮ و ﺳﺎزﺷﻜﺎر

اﺟﺮاى اﺻﻮل برنامه ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺳﺎزﺷﻜﺎر و ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮ را در اﻓﺮاد ﺧﻠﻖ ﻣﻰﻛﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺷﺮح داده ﺷﺪه، اﻣﺎ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻗﻮاﻋﺪ اﺻﻠﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮرﺳﻰ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ، ﺗﻤﺎﻣﺎً ﻣﺴﺒﺐ و ﻣﻘﺼﺮ را ﺧﻮد ﻓﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و درﺟﺎﻳﻰ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ اوﺳﺖ و دﻳﮕﺮى ﻣﻘﺼﺮ اﺳﺖ، ﻋﻤﻞ وى ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺑﺨﺸﺶ، اﻗﺮار یا ﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻰﺷﻮد. و در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد ﺧﻮد را ﻣﻘﺼﺮ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ. درﺿﻤﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت و روﻳﺪادﻫﺎى ﺑﻴﺮوﻧﻰ ﺑﻰ ﺗﻔﺎوت ﺷﺪه و اﻳﻦ ﺣﻖ را از ﺧﻮد ﺳﻠﺐ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ واﻛﻨﺸﻰ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ یا ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرى‌ﻫﺎ ﺑﭙﺮدازد. اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ روﻳﻪ در ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎى ﻛﻠﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد.

9-14-2. ﻣﻄﻠﻖﮔﺮا

ﺑﺮ اﺛﺮ ﻛﺎرﻛﺮد قدم‎هاى برنامه دﻳﺪ اﻋﻀﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺻﻔﺮ و ﺻﺪى ﻣﻰﺷﻮد. ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻮان ﺟﻤﻊ ﺧﻮب و ﺑﺪ، ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت را ﻧﺪارﻧﺪ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺧﻮشﺑﻴﻨﻰ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻰﺷﻮد،اﻣﺎ اﻋﻀﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻴﻦ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ ﻧﺤﻮى ﻛﻪ اﻓﺮاد، ﻣﺴﺎﺋﻞ و روﻳﺪادﻫﺎ را ﻳﺎ ﺧﻮب ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺪ. در ﻣﻮرد رواﺑﻂ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان اﮔﺮ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﺟﻠﺐ ﻧﻘﻄﻪى ﻣﺜﺒﺘﻰ ﺷﻮد ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ او را از ﻧﻘﺺ و ﻋﻴﺐ ﺑﺮى ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻜﺲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎ از ﺳﻮى ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ وى را از ﭼﺸﻤﺸﺎن ﻣﻰ اﻧﺪازد و آن ﻋﻴﺐ و ﻧﻘﺺ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺨﺼﻴﺖ وى ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ. ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮوز ﺑﺴﻴﺎرى از رﻧﺠﺶﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ. در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻓﺮاد و ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻧﺘﻈﺎرى ﻣﺜﺒﺖ در ﺧﻮد اﻳﺠﺎد ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و وﻗﺘﻰ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﺧﻼف اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﻛﻠﻰ زاوﻳﻪ‌ى دﻳﺪﺷﺎن ﻣﻌﻜﻮس ﻣﻰﺷﻮد و ﻧﻈﺮﺷﺎن ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدد، ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ آن رﻧﺠﺶ و ﻛﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻰﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ. در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﮔﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻔﻰ را ﺑﻪ ﻓﺮدى ﺗﻌﻤﻴﻢ دﻫﻨﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻠﻰ وى را ﻣﻨﻜﺮ و رد ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ.

10-14-2. ﺳﺨﻨﻮری وﺣﺮّاﻓﻲ

از دﻳﮕﺮ ﺗﺒﻌﺎت ﻣﺴﻴﺮ دوازده ﻗﺪم ﺳﺨﻨﻮرى و ﺣﺮاﻓﻴﺴﺖ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ اﻋﻀﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺻﺤﺒﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﻜﻮت ﻳﺎ اﺟﺮا و ﻋﻤﻞ. از آنﺟﺎﻳﻰﻛﻪ اﻗﺮار وﻣﺸﺎرﻛﺖ از ﺟﻤﻠﻪ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ و اﻋﻀﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻓﻜﺎردروﻧﻰ ﺧﻮد را ﺑﻴﺎن و ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﮕﺬارﻧﺪ، ﻛﻢﻛﻢ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻋﺎدﺗﺸﺎن ﻣﻰﺷﻮد و وﻗﺘﻰ ﻋﺎدت ﺷﺪ ﻓﺮﻗﻰ ﻧﺪارد ﺑﻴﻦ دوﺳﺘﺎن هم درد ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ. ﺑﺮاﺳﺎس وﻳﮋﮔﻰﻫﺎى ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ اﻧﺴﺎن، ﺣﺮف و ﻋﻤﻞ در ﺗﻨﺎﻗﺾ و ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻫﻢاﻧﺪ، ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف دوﺻﺪﮔﻔﺘﻪ ﭼﻮن ﻧﻴﻢﻛﺮدار ﻧﻴﺴﺖ. در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰ ﺑﻴﻨﻴﻢ رﺷﺪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ اﻋﻀﺎ ﺑﻪﺳﻤﺖ ﺳﺨﻨﻮرى‌ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﻴﻞ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎﺣﺮﻛﺖ در ﻣﺴﻴﺮ ﻋﻤﻞ. ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر اﻋﻀﺎﻳﻰ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻴﻢ ﻛﻪ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ و دﻟﻨﺸﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ را اﻳﺮاد ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، اﻣﺎ وﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﺷﺎن ﻧﮕﺎه ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ از ﺧﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮدى ﻧﺪارﻧﺪ. ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﺎرﻛﺖﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺣﺮف از ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت و اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎى ﺑﺰرگ دارد اﻣﺎ در ﭘﺲ آن دﻟﺴﺮدى و ﺑﻰﺗﻔﺎوﺗﻴﺴﺖ. اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﭼﻮن ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻏﻴﺮارادى ﺑﺮاى اﻋﻀﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻰاﻓﺘﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر درﮔﻴﺮ اﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.

11-14-2. ﺧﻮدﻣﺸﻐﻮﻟﻲ

ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻧﺠﻤﻦ ﺳﻌﻰ در ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن ﺧﻮدﻣﺸﻐﻮﻟﻰ دارد و آن را از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﺪﻳﺪﻛﻨﻨﺪهى ﺑﻴﻤﺎرى داﻧﺴﺘﻪ اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ ﻳﻜﻰ از ﻋﻮاﻗﺐ و آﺛﺎر ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪمﻫﺎ ﺧﻮدﻣﺸﻐﻮﻟﻴﺴﺖ. ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻓﻀﺎى برنامه، ﻛﺎرﻛﺮد ﻗﺪمﻫﺎ و اﺟﺮاى اﺻﻮل، اﻓﻜﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻓﺮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ درﮔﻴﺮ ﻣﺴﺎﻳﻞ دروﻧﻰ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻰ ﭼﻮن ﺑﻴﻤﺎرى، ﻋﺪمﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ، ﻧﻮاﻗﺺ و از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮارد ﻣﻰﺷﻮد؛ ﻣﺎﺣﺼﻞ اﻳﻦ روﻳﻪ ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮﻟﻴﺴﺖ. ﺟﻨﮓ و ﺟﺪاﻟﻬﺎى دروﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺶ ﺧﻮد ﻓﺮد، ﺧﺪاوﻧﺪ و دﻳﮕﺮان اﻧﺪ، دﻧﺒﺎل ﻋﻠﻞ، اﺳﺒﺎب و ﻣﻘﺼﺮ ﮔﺸﺘﻦ، ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان ﮔﺮﻓﺘﻦ و... از ﻣﺼﺎدﻳﻖ اﻳﻦ ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮﻟﻴﺴﺖ.

12-14-2. ﻋﻴﺐ ﺟﻮﻳﻲ

ﻳﻜﻰ از ﻣﻨﻔﻮرﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻻت ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ اﻋﻀﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻛﺎرﻛﺮد قدم‎هاى یک، دو، چهار، پنج ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰ آﻳﺪ. ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاى ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه دﻳﮕﺮان از ﻣﻌﺎﺷﺮت ﺑﺎ وى ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ زﻳﺮا در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ او ﺧﻮد را زﻳﺮ ذرهﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺪﺳﻰ آن از ﺟﻨﺲ ﺑﺪﺑﻴﻨﻰ و ﻋﻴﺐ ﺟﻮﻳﻴﺴﺖ. اﻋﻀﺎ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ، اﺷﻴﺎ و اﻓﺮاد ﻛﻤﺘﺮ ﻟﺐ ﺑﻪ ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻣﻰﮔﺸﺎﻳﻨﺪ و در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد ﺧﻮد را در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺮار داده و ﺗﻤﺮﻛﺰﺷﺎن در ﻧﻘﺪ و ﻋﻴﺐﺟﻮﻳﻴﺴﺖ.

13-14-2. ﺗﻮﻫﻢ زاﻳﻲ و ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻧﻴﻤﻜﺮه ﭼﭗ ﻣﻐﺰ

ﭘﺮداﺧﺘﻦ اﻓﺮاﻃﻰ و ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ (ﺟﻠﺴﺎت، ﻣﺒﺎﺣﺚ، قدم‎ها) ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻧﻴﻤﻜﺮه راﺳﺖ و ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻧﻴﻤﻜﺮه ﭼﭗ ﻣﻐﺰ ﻣﻰﺷﻮد از این رو اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎ ﭘﺲ از ﻛﺎرﻛﺮد قدم‎ها و ﺣﻀﻮر در ﻓﻀﺎى برنامه ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﺴﺒﻰ ﺧﻮد را از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﻐﻠﻰ و زﻧﺪﮔﻰ از دﺳﺖ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ و داﺋﻤﺎ دﭼﺎر ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮﻟﻰ ﻣﺘﻮﻫﻤﺎﻧﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و اﻓﻜﺎر ﻣﻨﻔﻰ، ﺑﺪﺑﻴﻨﺎﻧﻪ، وﻫﻢ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﺠﻮم ﻣﻰ آورد و آراﻣﺸﺸﺎن را ﺳﻠﺐ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.