اصول روحانی

ﻟﻴﺴﺘﻰ از اﺻﻠﻰﺗﺮﻳﻦ اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ در زﻳﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻛﻠﻰ آنﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﺑﺮرﺳﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

ﺻﺪاﻗﺖ، روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ، ﺗﻤﺎﻳﻞ، ﻓﺮوﺗﻨﻰ، ﭘﺬﻳﺮش، ﺑﺨﺸﺶ، ﺗﺴﻠﻴﻢ، اﻳﻤﺎن، اﻋﺘﻤﺎد، ﺷﻬﺎﻣﺖ، ﺗﻌﻬﺪ، اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ، ﺗﻤﺎﻳﻞ، ﺧﻮﻳﺸﺘﻦﭘﺬﻳﺮى، ﺻﺒﺮ، ﻣﻼﻃﻔﺖ، ﻋﺸﻖ، اﻧﻈﺒﺎط ﺷﺨﺼﻰ، درﺳﺘﻜﺎرى، ﻋﺸﻖ ﺑﺪون ﺷﺮط، اﻳﺜﺎر، ازﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻰ، ﺧﺪﻣت...

اﺻﻮل ﺑﺎﻻ را در ﭼﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰا ﺑﺮرﺳﻰ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ:

الف. ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﺻﻮل ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﺴﺎﻣﺢ و ﺗﺴﺎﻫﻠﻰ دارﻧﺪ اﺟﺮاى اﺻﻮل ﻓﻮق ﻣﺴﺘﻘﻼ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدﺳﺎزى و ﺑﻬﺒﻮدى ﻓﺮد ﻛﻤﻜﻰ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺧﻮدﺳﻮزى و ﻧﺎﺑﻮدى ﺗﺪرﻳﺠﻰ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد. ﺑﺮاى ﺧﻮدﺳﺎزى ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺻﻮل ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺻﻮل دیگری‎است ﻛﻪ در ﻫﻴﭻ ﺟﺎى اﻧﺠﻤﻦ از آن ﻧﺎﻣﻰﺑﺮده ﻧﺸﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻘﺺ و ﻋﻴﺐ ﻣﻌﺮﻓﻰ و ﻧﻬﻰ ﺷﺪه‎اﻧﺪ اﺻﻮﻟﻰ ﭼﻮن: ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰى، ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ، ﺣﻖ ﺧﻮاﻫﻰ، ﻏﻴﺮت، ﺟﺒﺮاﻧﺨﻮاﻫﻰ، ﺧﺸﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺷﺠﺎﻋﺖ...

اﺻﻮل ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻜﻤﻞ اﺻﻮل اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ و اﮔﺮ اﻳﻦﻫﺎ را ﺣﺬف ﻛﻨﻴﻢ اﺟﺮاى اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺟﻮاﺑﮕﻮى ﻧﻴﺎزﻫﺎى ﻓﻄﺮى اﻧﺴﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ در ﺑﺎﻏﻰ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﮋاد درﺧﺘﺎن در ﻣﺮﻏﻮب ﺗﺮﻳﻦ ﺧﺎکﻫﺎ ﻛﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ آﺑﻴﺎرى و ﻛﻮددﻫﻰ ﻣﻰﺷﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ اﮔﺮ ﺳﻤﭙﺎﺷﻰ اﻧﺠﺎم ﻧﮕﻴﺮد، آﻓﺎت و ﻋﻠﻒﻫﺎى ﻫﺮز از ﺑﻴﻦ ﺑﺮده ﻧﺸﻮد، ﻫﺮ ﻗﺪر ﻫﻢ زﺣﻤﺖ ﺑﻜﺸﻴﻢ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ آﻓﺎت، ﻋﻠﻒﻫﺎى ﻫﺮز، ﺷﺎخ و ﺑﺮگﻫﺎى اﺿﺎﻓﻰ ﺗﻤﺎم ﺑﺎغ را ﭘﺮ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ؛ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺼﻮﻟﻰ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﻤﻰﻛﻨﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ درﺧﺘﺎن ﻫﻢ از ﺑﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ. اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﺰ اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ، اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﻓﻜﺮﻣﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺸﻜﻼت ﺧﻮدﻣﺎن ﺷﻮد آﻧﻮﻗﺖ اﮔﺮ ﻇﻠﻤﻰ ﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻃﺒﻖ اﺻﻞ ﺑﺨﺸﺶ ﺑﺒﺨﺸﻴﻢ، ﻣﺴﺒﺐ رﻧﺠﺶﻫﺎ و ﻛﻴﻨﻪ را ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﺪاﻧﻴﻢ، در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﺣﻘﻰ ﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش و ﻓﺮوﺗﻨﻰ ﺑﮕﺬرﻳﻢ ﻳﺎ دﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻪ ﻧﻴﺮوى ﺑﺮﺗﺮ و ﺧﺪاوﻧﺪ واﮔﺬار ﻛﻨﻴﻢ؛ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻜﺮ و ﺣﻴﻠﻪﻫﺎى دﻳﮕﺮان ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج دﻫﻴﻢ.

اﻧﺴﺎن ﻓﻄﺮﺗﺎً ﻫﻢ ﺧﻮى ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ دارد ﻫﻢ ﺧﻮى ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰى و ﺣﻖﻃﻠﺒﻰ؛ ﺣﺎل اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ دل ﺑﻪ اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ اﻧﺠﻤﻦﺑﺪﻫﻴﻢ، اوﻻً ﺑﺮﺧﻼف ﻓﻄﺮت ﺣﻘﺠﻮ و ﻣﺒﺎرزهﻃﻠﺐ ﺧﻮد ﭘﺎﮔﺬاﺷﺘﻪاﻳﻢ. ﺛﺎﻧﻴﺎً ﺑﺎ اﻛﺘﻔﺎ ﺑﻪ اﺻﻮل اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻴﺪان را ﺑﺮاى آنﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺧﻮى ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ دارﻧﺪ ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺘﻪ و زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاى رﺷﺪ ﻋﻠﻒﻫﺎى ﻫﺮز ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ. اﻳﻦ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﺪه اى ﺑﺎ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ روز ﺑﻪ روز رﺷﺪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻗﻮﻳﺘﺮ ﺷﺪه و ﺟﺎﻣﻌﻪ را در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺎ ﻛﺎرى ﺟﺰ ﺑﺨﺸﺶ،دﻋﺎ، ﺳﭙﺮدن و ﻋﺸﻖ ورزى ﻧﺪارﻳﻢ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ روز ﺑﻪ روز ﺿﻌﻴﻔﺘﺮ ﺷﺪه، ﻳﺎ ﺑﻪ اﻧﺰوا و ﮔﻮﺷﻪ ﮔﻴﺮى ﺗﻦ ﻣﻰدﻫﻴﻢ.

اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﻣﻮﺟﻪ و ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه‎اﻧﺪ، اﻣﺎ وﻗﺘﻰ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دوازده ﻗﺪﻣﻰ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮى ﻧﻴﻚ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﻰ‌ﻣﺎﻧﺪ. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺮﺟﺎ ﺳﺨﻨﻰ از روﺷﻨﺒﻴﻨﻰ رﻓﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺻﻮل و ﻗﻮاﺋﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ. درواﻗﻊ از آن ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺑﺰارى ﺑﺮاى ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ

اﻋﻀﺎ ﺑﺎ اﺟﺮاى اﺻﻮل اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻓﺮد ﺗﻠﻘﻴﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺮدود ﻧﺸﻤﺮدن راه و روشﻫﺎى دﻳﮕﺮ در زﻧﺪﮔﻰ و اﻳﻦ راه و روشﻫﺎ ﻫﻤﺎن اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪ اﻧﺠﻤﻦ اﺳﺖ.

اﻳﻦ ﺷﻴﻮه در ﻣﻮرد ﺗﻤﺎﻣﻰ اﺻﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻰ از ﻣﻬﻤﺘﺮﺑﻦ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد.

1-4. ﺻﺪاﻗﺖ

 

ﺻﺪاﻗﺘﻰ ﻛﻪ این‎جا ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺻﻞ روﺣﺎﻧﻰ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ اﺳﺖ، ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻓﺮاﺗﺮ از راﺳﺘﮕﻮﻳﻰ و ﭘﺮﻫﻴﺰ از دروغ دارد. در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺧﻠﻂ ﻣﺒﺤﺚ ﺷﺪه‎اﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮ آﻣﻮزه ﻫﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮد ﻋﻼوه ﺑﺮاین‎که ﺑﺎ ﺧﻮد ﺻﺎدق اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﺻﺪاﻗﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺎﺣﺼﻞ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﻴﺎن ﺷﺨﺼﻰ ﺗﺮﻳﻦ اﻓﻜﺎر، اﺳﺮار و ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮاى دﻳﮕﺮان اﺳﺖ. اﻳﻦ روﻳﻪ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ و ﺳﺆال ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻤﻰﺷﻮد و در ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎرى اﻧﺠﻤﻦ ﺑﺮاى ﻓﺮد اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﻛﺮده ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺳﺮاغ دﻳﮕﺮان رود و ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻮارد را ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از آن ﺑﻪ اﻗﺮار ﻧﺎم ﻣﻰ ﺑﺮﻳﻢ.

ﻣﻮارد ﻓﻮق ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻗﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺻﺪاﻗﺖ. ﺣﻮزه و ﻣﺤﺪودهى ﺻﺪاﻗﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن آن ﺿﺮرى را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺨﺺ ﻧﻜﻨﺪ؛ اﻣﺎ اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﺮاى اﻋﻀﺎ ﺿﺮر روﺣﻰ، ﻣﺎﻟﻰ، ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ و... ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. ﻟﺰوﻣﻰ ﻧﺪارد ﺷﺨﺺ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺨﺼﻰ و اﺳﺮار دروﻧﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺟﻮاب درﺳﺖ و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺪﻫﺪ، ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ این‎که اﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﻞ در وى اﻳﺠﺎد ﺷﻮد ﺗﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﺮاغ دﻳﮕﺮان رود و اﻗﺮار ﻛﻨﺪ.

 

2-4. روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ

روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺮدود ﻧﺸﻤﺮدن راه و روشﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻧﻴﺎزﻣﻮده‌اﻳﻢ. روشﻫﺎﻳﻰ در زﻧﺪﮔﻰ، ﻛﺎر، راﺑﻄﻪ و ... در ﻛﻞ ﺑﻪ ﻣﻮرد ﺧﺎﺻﻰ محدود ﻧﻴﺴﺖ و در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ زﻧﺪﮔﻰ ﻻزم اﺳﺖ. روﺷﻦ ﺑﻴﻨﻰ ﻧﻘﻄﻪى ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮدﻣﺤﻮرى، ﺧﻮدرأﻳﻰ و ﻛﻮﺗﻪﻓﻜﺮى اﺳﺖ.

ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺎورﻫﺎ و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ازﺟﻤﻠﻪ اﻋﺘﻘﺎدات اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﻣﺬﻫﺒﻰ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎورﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﺧﻼف ذات و ﻓﻄﺮت انسانی‎است، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ واﻛﻨﺶ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻋﻀﺎ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ. این‎جااست ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ روﺷﻦ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻰﺷﻮد، ﺑﺎورﻫﺎ و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺧﻮدﻣﺤﻮرى، ﻛﻮﺗﻪﻓﻜﺮى و ﺗﻌﺼﺐ ﻣﻰ ﻧﺎﻣﺪ و ﭘﺬﻳﺮش اﺻﻮل را ﻣﺼﺪاق روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ.

در ﻫﺮ ﻗﺪم ﭘﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ اﺻﻞ روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﻣﻄﺮح ﻣﻰﺷﻮد. ﭘﺲ از ﻧﺸﺎن دادن ﭼﻬﺮهى ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده و ﻧﺎﻛﺎم ﻓﺮد در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺑﻴﺎن ﻋﻠﺖ (ﺧﻮدﻣﺤﻮرى)، راه رﻫﺎﻳﻰ را داﺷﺘﻦ روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪى ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻓﺮد آﻣﺎدهى آزﻣﺎﻳﺶ و ﭘﺬﻳﺮش راه و روشﻫﺎى دﻳﮕﺮ زﻧﺪﮔﻴﺴﺖ، اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ وى ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻰﺷﻮد و ﺑﻪﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻓﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى اﻧﺠﻤﻦ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راه و روش ﺟﺪﻳﺪ و روشن‎بینانه ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ. در ﻧﻬﺎﻳﺖ روﺷﻨﺒﻴﻨﻰ ﺑﺮاى اﻋﻀﺎ ﻳﻌﻨﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﺑﺮﻃﺒﻖ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ ﺑﺴﻴﺎرى از اﻋﻀﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ روﺷﻨﺒﻴﻨﻰ ﻛﺎذب و ﭘﺮادﻋﺎ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ ﻫﻴﭻ راه و روﺷﻰ ﻏﻴﺮ از روش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و اﺻﻮل آن را ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻧﺪ؛ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎورﻫﺎ و ﻋﻘﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮان ﻳﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪى ﺧﻮد واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن داده و آن را ﺑﻪ ﺑﺎد اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻰﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺣﺘﻰ دور از اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن دﻳﺪ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻰ و اﻧﺘﻘﺎد اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ. اﻓﺮادى ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺧﻮدرأﻳﻰ و ﺧﻮدﻣﺤﻮرى از ﺻﻔﺎت ﺑﺎرزﺷﺎن ﺑﻮد و ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﻫﺮ راهﺣﻠﻰ ﺑﺮاى رﻫﺎﻳﻰ از دردﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ، ﺣﺎل ﻛﻪ وارد اﻧﺠﻤﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ و آﻣﻮزه ﻫﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ادﻋﺎى روﺷﻦﺑﻴﻨﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺶ و ﻣﺸﺎﻫﺪه راهﻫﺎى دﻳﮕﺮ، و ﻧﻘﺪ و اﺻﻼح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺴﻴﺎرى از ﭘﻨﺪ و ﻧﺼﻴﺤﺖﻫﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﻣﺬﻫﺒﻰ و... ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻰدﻫﻨﺪ.

3-4. ﺗﻤﺎﻳﻞ

ﺗﻤﺎﻳﻞ در ﻣﻌﻨﺎ از ﻣﻴﻞ و رﻏﺒﺖ ﻣﻰآﻳﺪ. در این‎جا ﻣﻨﻈﻮر ﻋﻼﻗﻪ و ﻣﻴﻞ ﺷﺨﺼﻰ ﻓﺮد ﺑﺮاى اﺟﺮاى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ، اﺻﻮل، ﻗﺪم و... اﺳﺖ. اﺻﻞ ﺗﻤﺎﻳﻞ درﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪه دو ﮔﺮوه ”اﻋﻀﺎ و اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ” اﺳﺖ. در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ برنامه اﺻﻞ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه اى دارد.

“ﺗﻨﻬﺎ ﻻزﻣﻪی ﻋﻀﻮﻳﺖ، ﺗﻤﺎﻳﻞ اﺳﺖ.“

وﻗﺘﻰ ﻻزﻣﻪى ورود ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ راﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﺪاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻃﺮز ﺗﻔﻜّﺮ و ﺑﺎور در ﺟﺎﻣﻌﻪ رواج ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ اراده اﻧﺠﺎم ﻓﻌﻞ یا ﺗﺮک ﻓﻌﻞ ﺧﻮد را دارد و ﻛﺴﻰ ﺣﻖ دﺧﺎﻟﺖ و اﺟﺒﺎر ﻛﺮدن‌آنﻫﺎ را ﻧﺪارد؛از این‌رو در ﺑﺮاﺑﺮ واﻛﻨﺶﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺄدﻳﺒﻰ و ﺗﻌﺰﻳﺮى ﺟﺎﻣﻌﻪ واکنش ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﻨﺪ و اﻳﻦ اﻋﻤﺎل را ﺧﻼف ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻧﺴﺎﻧﻰ ﻣﻰ داﻧﻨﺪ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن در اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺖ و ﺑﻪ اراده و ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺧﻮد آن را ﻋﻤﻞ ﻳﺎ ﺗﺮک ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد. اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ اراده و ﻣﻴﻞ ﺷﺨﺼﻰ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺳﻼﻣﺖ زﻧﺪﮔﻰ

ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد زﻳﺮا اﻧﺴﺎن ذاﺗﺎً ﻣﻨﻔﻰ ﮔﺮا و لذت‎جو‎ست، اﮔﺮ ﺑﺎﻳﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪى ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﻣﻴﻞ ﺧﻮد رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ ﻫﻢ ﺳﻼﻣﺖ ﺧﻮد و ﻫﻢ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺪاﺧﺖ. اﺟﺒﺎرﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات و ﺿﻤﺎﻧﺖ آنﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻨﺒﻴﻪ و ﻣﺠﺎزات، ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻓﺮاد اﺳﺖ. ﺣﺎل اﮔﺮ اﻳﻦ اﺻﻮل را در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻌﻤﻴﻢ دﻫﻴﻢ، ﺑﺎﻳﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و اﻓﺮاد را ﺑﻪ اراده و اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد واﮔﺬارﻳﻢ، ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ ﻫﺮﻛﺲ ﺑﺎ ﻣﻴﻞ و اراده ى ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻮﻳﻰ ﻣﻰ رود. اﺻﻞ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﻰ واضح‎تر آن ﻋﻤﻞ از روى اراده و ﻣﻴﻞ شخصی‎است، ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﺎرﺑﺮد دارد ﻛﻪ وارد ﺣﻴﻄﻪ و ﻗﻠﻤﺮو ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺸﻮد؛ اﻣﺎ اﻓﺮادى ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎى ﻧﺎﺑﻪﻫﻨﺠﺎر و ﭘﺮﺧﻄﺮى ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻣﻨﻴﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﻰاﻧﺪازﻧﺪ.

ﺑﺎ ﭘﻴﺮوى از اﺻﻞ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺎﻫﺪ رﻫﺎﻛﺮدن اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ و واﮔﺬاردﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﻴﻞ و اراده ى ﺧﻮد ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻧﻮﻋﻰ ﺑﻰ ﺗﻔﺎوﺗﻰ اﺳﺖ، ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد. ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻰﺷﻨﻮﻳﻢ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ از اﻳﻦ اﺻﻞ ﭘﻴﺮوى ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎن و اﻓﺮاد ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮد ﻃﺒﻖ آن رﻓﺘﺎر ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﭼﻪ ﭘﺪران و ﻣﺎدران، ﭼﻪ ﺑﺮادران و ﺧﻮاﻫﺮان و ﺗﺄﺳﻒ ﺑﺎرﺗﺮ ﭼﻪ ﻫﻤﺴﺮاﻧﻰ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ رﻓﺘﺎرﻫﺎى ﺧﺎﻧﻮادهى ﺧﻮد اﻳﻦﭼﻨﻴﻦاﻧﺪ، ﺑﻪ زﻋﻢ ﺧﻮد اﺻﻞ ﺗﻤﺎﻳﻞ را اﺟﺮا ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞاﻧﺪ. اﻣﺎ از ﻧﮕﺎه واﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻰﺗﻔﺎوﺗﻰ، ﺑﻰﻏﻴﺮﺗﻰ، ﻧﺎﭼﺎرى و ﺿﻌﻒ ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮﺷﺎن ﺷﺪه وﺿﻌﻴﺖ آنﻗﺪر ﺗﺄﺳﻒ ﺑﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺑﻴﺎن ﻣﺼﺎدﻳﻖ آن هم ﺷﺮم دارﻳﻢ.

ﺣﺎل ﭼﺮا ﺗﻤﺎﻳﻞ؟

اﻧﺴﺎن ذاﺗﺎً ﺗﻮﻗﻊ دارد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻰﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ و ﻣﻮرد ﺳﺮزﻧﺶ ﻫﻢ ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد. در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻋﻀﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ اﺳﺖ، زﻳﺮا در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮرد اﻣﺮ و ﻧﻬﻰ ﻫﺎى ﺻﺤﻴﺢ و ﻧﺎﺻﺤﻴﺢ ﺑﺴﻴﺎرى واﻗﻊ ﺷﺪﻳﻢ، ﺑﺎﻳﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﻳﺪﻫﺎ از ﻣﺎ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﻟﺠﺒﺎز و ﻳﻚ دﻧﺪه ﺳﺎﺧﺖ. از این رو اﻣﺮوز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﻴﻢ.

ﺗﻤﺎﻳﻞ ابزاری‎است ﺑﺮاى ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﺻﺪاﻫﺎى ﻣﺨﺎﻟﻒ درون؛ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ى دوازده قدمی، اﺻﻞ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺑﻴﺎن و ﻳﺎدآورى ﻣﻰﺷﻮد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﻗﺴﻤﺖ ﻧﺮم ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ. ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺧﻼف ﻓﻄﺮت ﻳﺎ ﺑﺎورﻫﺎﻳﻤﺎن ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ، اﻣﺎ اﻳﻦ اﺻﻞ ﻫﻤﭽﻮن واﻛﺴﻨﻰ ﻣﺎ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﻟﺠﺒﺎزىﻫﺎ واﻛﺴﻴﻨﻪ ﻛﺮد. در ﻇﺎﻫﺮ ﻻزﻣﻪى اﻧﺠﺎم اﻣﻮرِ ﺑﻬﺒﻮدى ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺨﺼﻰ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﺷﺪ، اﻣﺎ درواﻗﻊ وﻗﺘﻰ اﺟﺒﺎر و اﻛﺮاه از ﻣﻴﺎن ﻣﻰ رود و ﺣﺮف از ﻣﻴﻞ و اراده ﻣﻰﺷﻮد، ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﺟﺬب ﻣﻰﺷﻮﻳﻢ و

ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﭘﻴﺪا ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ. ﺗﻤﺎﻳﻠﻰ ﻛﻪ در این‎جا از آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻰﺷﻮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻰ ﻣﻴﻠﻰ اﺳﺖ.

4-4. ﭘﺬﻳﺮش

در ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮش، ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ واﻗﻌﻴﺎت زﻧﺪﮔﻰ، ﺑﻴﻤﺎرى، اﻋﺘﻴﺎد، ﻋﺪم ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ، ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎى ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ، ﻧﺎﻣﻼﻳﻤﺎت و ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت، ﻣﺸﻜﻼت و ﻣﺴﺎﺋﻞ، ﻧﻮاﻗﺺ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎ و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت دﻳﮕﺮان... آﻣﺪه اﺳﺖ. و ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﭘﺬﻳﺮش ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﻓﺮوﺗﻨﻰ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه.

واﻛﻨﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﭘﺲ از ﭘﺬﻳﺮش آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ اﺟﺮاى اﺻﻮل ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﻓﺮوﺗﻨﻰ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺬﻳﺮش اﺻﻮﻟﻰ ﭼﻮن ﻣﺒﺎرزه و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﭘﺎﻳﻪ رﻳﺰى گردد. ﺣﻮزه ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺒﺎرزه از ﺧﻮد ﻓﺮد، اﻓﻜﺎر، اﺣﺴﺎﺳﺎت و رﻓﺘﺎرش آﻏﺎز ﻣﻰﺷﻮد و در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻰ ﻳﺎﺑﺪ. ﻃﺒﻖ اﻳﻦ روﻧﺪ اﺑﺘﺪا ﻓﺮد واﻗﻌﻴﺎت را ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮد ﻟﻜﻦ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ ﻳﻌﻨﻰ واﻗﻌﻴﺎت و ﺣﻘﺎﻳﻖ را ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻰ ﺑﻴﻨﺪ اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻰ داﻧﺪ و ﺧﻮد را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﺗﺒﻌﻴﺖ از آن ﻧﻤﻰ داﻧﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻳﻰ را ﻣﻌﻴﺎر و ﻣﻼک ﻗﺮار ﻣﻰ دﻫﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎى ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ ﺳﻌﻰ در ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﻫﺪاﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻌﻴﺎر و ﻣﻼﻛﻬﺎى ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺷﺨﺼﻰ ﻛﻪ ﺧﻮى ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ و ﺳﻠﻄﻪ ﮔﺮاﻧﻪ دارد اﻳﻦ ﻧﻘﺺ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮد در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﺑﺘﺪا بایست ﺧﻮد را اﺻﻼح کند و در اداﻣﻪ ﺳﻌﻰ در رﻓﻊ اﻳﻦ مسئله در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺬﻳﺮش، ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﻓﺮوﺗﻨﻰ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد.

اﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻴﺶ رود ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎ ﺗﻨﻬﺎ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را اﺻﻼح ﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻮاﻗﺺ دﻳﮕﺮان ﭘﺬﻳﺮش،ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﻓﺮوﺗﻨﻰ ﺑﻪ ﺧﺮج دﻫﺪ یا ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻇﻬﺎر ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺨﺺ و اﺷﺨﺎص ﺧﺎﻃﻰ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻟﻜﻦ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ بایست ﭘﺲ از اﺻﻼح ﺧﻮد ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ و اﺻﻼح دﻳﮕﺮان ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎرد و در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﺻﻼح و ﻫﺪاﻳﺖ ﭘﺬﻳﺮى ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ و ﻣﺒﺎرزه ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺮﺧﻮد ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺮاﺳﺎس ﺻﻔﺎت ذاﺗﻰ و ﻓﻄﺮى اﻧﺴﺎن و ﺑﻪ دور از ﺗﺴﺎﻫﻞ و ﺗﺴﺎﻣﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

5-4. ﺷﻬﺎمت

واژه ﺷﻬﺎﻣﺖ ﻣﺘﺮادف ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﻣﺘﻀﺎد ﺗﺮس اﺳﺖ. ﻛﻪ از آﺛﺎر داﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﻓﻀﻴﻠﺖ، اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﺰت، اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ، ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺧﻮدﺑﺎورى اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺮژى ﻣﺜﺒﺖ و ﺳﺎزﻧﺪه‎ای‎است ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ذاﺗﺎً دﻧﺒﺎل ﻛﺴﺐ آن اﺳﺖ. ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺼﺎدﻳﻖ و روش ﻫﺎى ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاى ﺷﻬﺎﻣﺖ، در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ى دوازده ﻗﺪﻣﻰ ﻣﺘﻔﺎوت از ﭼﻴﺰى اﺳﺖ ﻛﻪ در دﻧﻴﺎى ﺑﻴﺮون آن را ﺷﻬﺎﻣﺖ ﻣﻰﻧﺎﻣﺪ. در این‎جا ﺷﻬﺎﻣﺖ ﻧﻪ ﺑﺮاى اﻗﺘﺪار و ﺗﻘﻮﻳﺖ درون، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاى ﺧﻮدﺷﻜﻨﻰ و ﺗﻀﻌﻴﻒ آن اﺳﺖ. ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺷﻬﺎﻣﺖ در ﺑﻴﺎن ﺣﻘﺎﻳﻖ و اﺳﺮار ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺷﻬﺎﻣﺖ در اﻗﺮار ﻣﺴﺎﺋﻞ و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و رازﻫﺎى زﻧﺪﮔﻰ روزﻣﺮه، ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻗﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﻬﺎﻣﺖ. اﻋﻀﺎ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﻮان در ﺟﻬﺖ ﻛﺴﺐ ﺷﻬﺎﻣﺖ و اﺟﺮاى ﻣﺼﺎدﻳﻖ آن ﮔﺎم ﺑﺮ ﻣﻰ دارﻧﺪ، اﻣﺎ در اداﻣﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ اﻣﻮر ﺑﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻜﻮس ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻪ ﺟﺎى این‎که آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻋﺰت و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻛﻨﺪ، از درون و ﺑﻴﺮون ﺧﻮار و ﺗﻬﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﻣﻰﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻛﺜﺮ اﻓﺮاد ﻧﻴﺰ از ﻋﻠﻞ و اﺳﺒﺎب آن ﺑﻰﺧﺒﺮﻧﺪ.

6-4. ﺗﺴﻠﻴﻢ

 

واژه ﺗﺴﻠﻴﻢ در ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ اﺑﻬﺎم زﻳﺎدى ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ. از اﻳﻦ رو ﻛﻪ درک آن اﻏﻠﺐ دﺷﻮار اﺳﺖ. اصلی‎ترین ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎرى ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﺟﻨﮓ ﻧﻜﻨﻴﻢ؛ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺑﺮاى ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺻﻮل و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮد.آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺧﻮد اﻋﻀﺎ در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﺴﻠﻴﻢ آورده‎اﻧﺪ؛ رﻫﺎ ﺷﺪن از دﺳﺘﺎوﻳﺰﻫﺎى ﺳﺮ راه ﺑﻬﺒﻮدى و ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪى ﻧﮕﺮﺷﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ اﺳﺖ.

ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻘﻄﻪى ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺖ. ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد، ﻣﺤﻴﻂ، ﺑﻴﻤﺎرى و واﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎ. ﺗﺴﻠﻴﻢ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﺟﻨﮕﻴﺪن ﻋﻘﻼیی‎است، اﻣﺎ ﻣﻬﻢ اﻧﺤﺮاﻓﺎﺗﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪدلیل وﺟﻮد اﺑﻬﺎمﻫﺎى ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ در اﻳﻦ واژه ﭘﻴﺪا ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﻔﻬﻮم اﻳﻦ واژه را در اذﻫﺎن اﻋﻀﺎء ﺑﺴﻂ و ﮔﺴﺘﺮش داده و ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و اﺻﻮل منجر ﻣﻰﺷﻮد.

ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺨﺼﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮده ﻳﺎ اﺳﻴﺮى را از اﺳﺎرت ﻧﺠﺎت داده ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺮد اﺳﻴﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮاین‎که ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ و ﺿﻌﻒ ﺧﻮد (در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺮوﻳﻰ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اﺳﺎرت آن ﺑﻮده)اﺳﺖ، از اﻳﻦ ﭘﺲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺨﺺ ﻧﺎﺟﻰ ﺧﻮد ﻫﻢ ﻣﻰﺷﻮد. او ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﺟﻰ را راه ﻧﺠﺎت و اداﻣﻪ ى آزادى ﺧﻮد از ﺑﺮدﮔﻰ و اﺳﺎرت ﻣﻰ داﻧﺪ. ﻗﺴﻤﺖ اول ﻣﺜﺎل ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﺒﺤﺚ دوم اﻧﺤﺮاﻓﻰ اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻦ داد.

ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ از ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ ﻗﺪم اول اﺳﺖ. ﺗﺴﻠﻴﻢ در این‎جا ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﺣﻜﻢ ”ﮔﺮﺑﻪ را ﺟﻠﻮ ﺣﺠﻠﻪ ﻛﺸﺘﻦ” دارد. در واﻗﻊ اﺗﻤﺎم ﺣﺠﺘﻰ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻓﺮد ﺗﺎزه وارد ﻛﻪ ﺑﺮاى اداﻣﻪ راه ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاى ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن، ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻠﺦ و ﻧﺎﻛﺎم ﮔﺬﺷﺘﻪى ﻓﺮد را ﻳﺎدآورش ﻣﻰﺷﻮد

ﺷﺨﺺ ﭘﺲ از ﮔﺬر از زﻧﺪﮔﻰ ﺗﻠﺦ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﺸﺎﻫﺪهى آراﻣﺶ ﭘﺲ از ﺗﺮک اﻋﺘﻴﺎد و واﺑﺴﺘﮕﻴﻬﺎ، ﺑﺎور ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ؛ از این رو دل ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻰ ﺳﭙﺎرد. در زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﻴﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، اﻟﻜﻞ، ﻧﻮاﻗﺺ و واﺑﺴﺘﮕﻰﻫﺎ ﺑﻮد و اﻣﺮوز ﻫﻢ اﺳﻴﺮ ﻳﻚ ﺳﺮى اﺻﻮل در برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده ﻗﺪﻣﻰ اﺳﺖ. از این رو ﺑﻪ ﻛﺮّات ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ اﻋﻀﺎ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ ﺳﺮﻛﺶ ﺷﺪه و دﺳﺖ از ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﻰ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدن ﺑﺮﻣﻰدارﻧﺪ و ﭼﻮن ﻧﻘﻄﻪى ﻣﻘﺎﺑﻞ را زﻧﺪﮔﻰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻰﺑﻴﻨﺪ، دوﺑﺎره از اﻳﻦ اﺳﺎرت ﺑﻪ اﺳﺎرت ﻗﺒﻠﻰ ﺑﺮﻣﻰﮔﺮدد.

در ﺑﺤﺚ دﻳﮕﺮ راﺟﻊ ﺑﻪ واژه ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ و ﺳﻔﺎرش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدن و ﻋﺪم ﻣﻘﺎوت ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎت زﻧﺪﮔﻰ ﻓﺮد را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻰ دﻫﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻓﺮد ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ اداره ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه اﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﺑﺪ؛ ﺑﻪﻧﺤﻮى ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ ﺗﺴﺎﻣﺤﻰ و ﻣﺒﺎرزهﮔﺮﻳﺰ تبدیل ﺷﻮد و اﻳﻦ ﻳﻜﻰ از اﻫﺪاف در ﭘﺲ ﭘﺮده‎ى فعالیت‎ها و سیاست‎های اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ برﻧﺎﻣﻪﻫﺎى دوازده قدمی‎است.

7-4. ﺑﺨﺸﺶ

ﺑﺨﺸﺶ از ﺻﻔﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ انسان‎های اﻟﻬﻰ اﺳﺖ. ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺖ، ﺗﻼﻓﻰ و اﻧﺘﻘﺎم اﺳﺖ

ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻰ رﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻣﻮرى ﻧﻴﻜﻮ و ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه‎اﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ و ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺧﻴﻠﻰ ﻛﺎرﺳﺎز ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. از این رو ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺨﺺ در اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺨﺸﺶ ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺨﺘﺎر ﺑﺎﺷﺪ.

اﺻﻞ روﺣﺎﻧﻰ ﺑﺨﺸﺶ در ﻓﻀﺎى ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮاردى ﺷﺪه ﻛﻪ ﺷﺨﺺ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﻗﺮار ﻣﻰ ﮔﻴﺮد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ اﻳﻦ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ اﺣﺴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ اﻋﺘﺒﺎرى، ﻣﺎﻟﻰ، ﻋﺎﻃﻔﻰ...

اﻋﻀﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راه ﺟﺪﻳﺪى ﺑﺮاى زﻧﺪﮔﻰ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده از این رو در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻬﺎى ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺟﻮع ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ. آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺰﻳﻨﻪ‌ﻫﺎى اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻗﺮار دارد ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺳﭙﺮدن، ﺑﺨﺸﺶ، ﮔﺬﺷﺖ، ﭘﺬﻳﺮش، ﻓﺮوﺗﻨﻰ، ﺧﻮد ﻣﻘﺼﺮ ﺑﻴﻨﻰ و ... ﻣﻰﺷﻮد. ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﺮاک اﻳﻦ اﺻﻮل ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﺣﻖ و ﺣﻘﻮق ﺧﻮد و ﺣﺘﻰ اﻋﻼن ﺑﻰ ﺣﻘﻴﺴﺖ. اﻳﻦ اﻣﺮ ﻳﻜﻰ از ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮﻳﻦ ﺗﺒﻌﺎت ﻣﻨﻔﻰ را روى ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻓﺮد دارد. ﺑﻪ ﻣﺮور ﺣﺲ ﺑﻰ ﺣﻘﻰ و ﺧﻮد ﻣﻘﺼﺮ ﺑﻴﻨﻰ دروﻧﻰ ﺷﻜﻞ ﻣﻰ ﮔﻴﺮد و اﺟﺘﻤﺎع ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن

داده و در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎ وى او را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮدى ﺳﺎزﺷﻜﺎر و ﻓﺮوﻣﺎﻳﻪ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﺪ. از این رو در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﻳﮕﺮان در ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ اوﺳﺖ ﺑﺎ رﺟﻮع ﺑﻪ اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﺎورﻫﺎى ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ دروﻧﻰ اش ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﻮاردى ﭼﻮن ﺑﺨﺸﺶ، ﮔﺬﺷﺖ، ﺳﭙﺮدن... ﺧﺘﻢ ﻣﻰﺷﻮد.

ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاى را ﻣﻰ ﺗﻮان ﺻﺤﻴﺢ و ﻛﺎﻣﻞ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ را در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ این‎که اﺻﻮﻟﻰ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺨﺸﺶ و ﮔﺬﺷﺖ را ﺑﻴﺎورﻳﻢ و در ﻛﻨﺎر آﻧﻬﺎ ﻫﻢ اﺻﻮل ﺗﺴﺎﻣﺤﻰ دﻳﮕﺮ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ و ﺳﺎزﻧﺪﮔﻰ ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ آﺛﺎر ﻣﺨﺮﺑﻰ دارد. ﺗﺮوﻳﺞ اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮداﺗﻰ ﺳﺎزﺷﮕﺮ و ﺗﻮﺳﺮى ﺧﻮر و در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﻣﺠﺮﻣﻴﻦ و ﺧﻼﻓﻜﺎران را ﺟﺮى ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺷﺨﺺ ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﻴﻦ اﺻﻮل ﺗﻨﻮع و ﻗﺪرت اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎﻻ و ﻛﺎﻣﻠﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺨﺘﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺒﺨﺸﺪ ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﻴﺮد، ﺑﮕﺬرد ﻳﺎ ﺣﻘﺨﻮاﻫﻰ ﻛﻨﺪ ﻧﻪ این‎که ﺑﻪ ﻫﺮ درى ﻛﻪ ﻣﻰ زﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺨﺸﺶ ﺑﻴﺮون آﻳﺪ ﻳﺎ ﮔﺬﺷﺖ و ﺳﭙﺮدن ﻳﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﻘﺶ و ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮد ﻳﺎ ... ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻫﺪف ﭘﻨﻬﺎن واﺣﺪ دارﻧﺪ و آن این‎که ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻓﺮد را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺴﺎﻫﻞ و ﺗﺴﺎﻣﺢ ﮔﺮاﻳﻰ ﻫﺪاﻳﺖ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ.

8-4. ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد

اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ و اﺻﻼح اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ:

اول این‎که ﻣﻮارد دﻳﮕﺮى ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ﻏﻴﺮت، ﺷﺠﺎﻋﺖ،

ﺟﺴﺎرت،ﻣﻘﺎوﻣﺖ، ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰى و مبارزه.

دوم این‎که ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮاى اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ ﻓﻌﻠﻰ ﺣﻴﻄﻪ و ﻗﻠﻤﺮو ﺧﺎﺻﻰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺴﺎﻣﺤﻰ و ﺗﺴﺎﻫﻠﻰ درآﻳﺪ.

ﺳﻮم این‎که در ﻛﻨﺎر اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ بایست ﺑﺨﺸﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻮل ﻏﻴﺮ روﺣﺎﻧﻰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ و ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮاﻗﺺ ﺷﺨﺼﻴﺘﻰ و ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎى اﺧﻼﻗﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻗﺪم اﺳﺖ. ﻃﺮاﺣﻰ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺒﺐ ﻣﻰﺷﻮد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ اﺻﻮل روﺣﺎﻧﻰ را اﺟﺮا ﻣﻰ‌ﻛﻨﻴﻢ، اﺻﻮل ﻏﻴﺮ روﺣﺎﻧﻰ را ﻫﻢ ﻣﺘﺬﻛﺮ و از آن دورى ﺑﺠﻮﻳﻴﻢ.